Poszukując Arkadii

W Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, w sali Malarnia, prezentujemy zespół dwunastu obrazów Henryka Siemiradzkiego ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego, czyli niemal całą lwowską kolekcję prac polskiego malarza.

Wystawa, zorganizowana dzięki życzliwości Muzealników ze Lwowa, jest odsłoną kameralnego, nastrojowego nurtu malarstwa Siemiradzkiego, dla obrazu jego twórczości równie znaczącego jak słynne monumentalne płótna. W nurcie tym dominują kompozycje sielankowe – idylle.

Już w okresie studiów w Akademii petersburskiej (1864-1870), podczas wakacyjnych pobytów w Charkowie, artysta tworzy pełne uroku plenerowe kompozycje o idyllicznym nastroju, oddające lokalny koloryt, takie jak nokturnowa, na poły baśniowa Noc na Iwana Kupała (1867) i malowana swobodnie, w pełnym słońcu Sielanka (1864-1870) – scena rodzajowa z ukraińskiej wsi.

Zdają się one ideowo zapowiadać idylle antyczne, tak typowe dla twórczości Siemiradzkiego, osiadłego od roku 1872 w Rzymie. Te sceny „z codziennego życia” antycznych Greków i Rzymian rozgrywają się najczęściej w pejzażu Kampanii, utożsamionej przez artystę z Arkadią. Ich fabułę stanowią lekkie w treści, niekiedy poetyckie epizody – tak jak w obrazie Za przykładem bogów (1899) czy w scenie U źródła (1898), w której zdają się pobrzmiewać echa symbolizmu. W tle przedstawionej tu anegdoty malarz roztoczył, tak jak w większości swych antycznych sielanek, rozświetlony słońcem krajobraz, oddany z wielką kolorystyczną wrażliwością. W kompozycji Odpoczynek (1896) południowy, świetlisty pejzaż staje się tematem centralnym.

W zgoła idyllicznej scenerii artysta sytuuje też scenę z Ewangelii św. Jana – spotkania Chrystusa z kobietą z Samarii (Chrystus i Samarytanka, 1890).

Do powyższego zespołu dzieł należą ponadto studia portretowe antycznych kobiet, malowane z wirtuozerią szkice oraz doskonałe studium do kurtyny Teatru Miejskiego w Krakowie Amor i Psyche (ok. 1894).

Kurator: Beata Studziżba-Kubalska
Koordynator: Katarzyna Pawłowska
Aranżacja: Magdalena Bujak