Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu

Putta to popularny motyw dekoracyjny, który wzbogaca niezliczone dzieła nowożytnej sztuki europejskiej. Ten urokliwy fenomen ukazujący wyobrażenie małych, uskrzydlonych aniołów z pewnością intryguje i budzi ciekawość. Ekspozycja w Gmachu Głównym prezentuje temat na przykładzie renesansu, głównie włoskiego i krajów niemieckich, na szerokim tle sztuki starożytnej oraz nowożytnej europejskiej.

Obejmuje głównie rysunki i grafikę, ale też rzeźbę w marmurze, metalu i ceramiczną, malarstwo, ceramikę użytkową i tkaniny z rozmaitych zbiorów polskich oraz muzeów z innych krajów Europy i Ameryki. W ten sposób dokumentuje starożytne pochodzenie, formę i symbolikę putta, głównie w sztuce wieku XV i XVI. Unaocznia, jak to się stało, że do kultury renesansu wprowadzono nową grupę tematów, dającą okazję do rywalizacji z antykiem, jego interpretacji, a także wzbogacenia o nowe wątki, zwłaszcza sakralne. Widz może się zadziwić na przykład zestawieniem ilustrującym, skąd wywodzi się nagi klęczący aniołek z krzyżem na kopule kaplicy Zygmuntowskiej. Rysunki towarzyszące gotowym dziełom ilustrują mechanizm doskonalenia formy putta zrazu dość dalekie od ideału klasycznego, jak świadczy Andrea Mantegna swoim miedziorytem, nie tylko przez studia nad antykami, ale także przez szkice z natury. Wykonywano je zwłaszcza w kręgu Rafaela i jego uczniów, którzy projektowali obrazy i arrasy, a z takich inwencji korzystali też rzeźbiarze i dekoratorzy ceramiki. Ekspozycja w szczególny sposób systematyzuje rozmaite treści wizerunków putt: od intuicyjnej interpretacji antyków i lektury tekstów greckich i rzymskich po poetyckie wizje inspirowane antykiem, a nawet samodzielne alegorie, w których celował na przykład Albrecht Dürer. W skrótowej formie poucza więc o istocie włoskiego renesansu i jego recepcji w Europie, w tym w Polsce i daje okazję do kontaktu z twórczością największych, wielkich i mniejszych mistrzów, w większości niedostępną na co dzień.

Kurator: prof. Marcin Fabiański
Koordynator: Katarzyna Stolarz
Aranżer: Łukasz Sarnat


nazwa zadania: Organizacja wystawy czasowej „Uskrzydlone. Putta w sztuce renesansu”
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego