Tryumf koloru. Arcydzieła grafiki francuskiej z przełomu XIX i XX wieku z kolekcji MNK

Amatorzy i specjaliści zajmujący się sztuką, jedynie z rzadka – ze względów konserwatorskich – mają okazję do podziwiania wybitnych dzieł graficznych. Nasz pokaz prezentuje ponad 100 barwnych prac z zakresu grafiki artystycznej i użytkowej, obecnych jedynie w najznakomitszych światowych muzeach i bibliotekach. Dzieła, wykonane we Francji na przełomie XIX i XX wieku, pochodzą głównie ze zbioru kolekcjonera, mecenasa sztuki i darczyńcy – Feliksa Jasieńskiego. Wystawa stanowi zatem równocześnie promocję najciekawszego i największego w Polsce zespołu nowoczesnej grafiki francuskiej przechowywanej w Muzeum Narodowym w Krakowie

Ekspozycja daje widzom możliwość prześledzenia gwałtownego rozwoju u schyłku XIX wieku francuskiej grafiki barwnej, która w istotny sposób inspirowała światową grafikę i na wielu – początkowo niezależnych i specjalnych wystawach – przełamała prymat prac czarno-białych. Pamiętać bowiem należy, iż dopiero w 1899 oficjalny Salon dopuścił do udziału w pokazach grafikę barwną, długo uznawaną za mniej szlachetną i związaną z komercją.

Wystawa pozwala na zapoznanie widzów z estetyką ówczesnych nurtów w sztukach wizualnych, reprezentowanych np. przez nabistów, przedstawicieli art nouveau czy protoekspresjonistów. W tej ekspansji koloru w dyscyplinach graficznych, zaznaczyła się działalność sławnych peintres graveurs (malarzy-grafików), zachęcanych do podejmowania grafiki przez znakomitych wydawców, krytyków i marszandów. Wśród autorów dzieł, cechujących się najwyższym poziomem artystycznym, znalazły się takie znakomitości, jak np. Pierre Bonnard, Jules Chéret, Maurice Denis, Eugène Grasset, Henri Gabriel Ibels, Auguste Lepère, Lucien Pissarro, Pierre  Puvis de Chavannes, Paul-Élie Ranson, Henri Rivière, Auguste Renoir, Paul Signac, Alfred Sisley, Henri de Toulouse-Lautrec, Édouard Vuillard, Jacques Villon czy długo z Francją związani Georges de Feure, Alfons Mucha, Edvard Munch czy Félicien Rops.  

Obok przypomnienia prac wielkich mistrzów, ważnym merytorycznym aspektem wystawy jest prezentacja rozmaitych sposobów użycia koloru w grafikach zrealizowanych w przeważającej technice litografii, ale także w drzeworycie i akwaforcie. Dopełniający ekspozycję zespół niezwykle atrakcyjnych afiszów projektowanych wówczas przez wybitnych artystów (m.in. Toulouse-Lautreca) i innych prac z zakresu grafiki użytkowej (karty wizytowe, zaproszenia, książki i ilustracje) pozwala na poszerzenie wiedzy o tej dyscyplinie i jej wzajemnych relacjach z grafiką autorską.  Istotnym aspektem pokazu jest także wskazanie, iż zastosowanie na szeroką skalę barwy w grafice posłużyło dalszemu popularyzowaniu tej dyscypliny.  I choć szczyt obfitej produkcji grafiki barwnej we Francji przypadł na lata dziewięćdziesiąte XIX wieku, by po 1900 znacznie przygasnąć, artyści tworzący w owym czasie zrealizowali liczne grafiki, które na trwałe weszły do kanonu wybitnych dzieł sztuki.

kurator/koordynator: Krystyna Kulig-Janarek
aranżacja: Magdalena Tomczewska