W ramach pokazów nowych nabytków MNK od 20 listopada do 6 grudnia w EUROPEUM prezentujemy "Portret kobiety z książką" (Portret patrycjuszki holenderskiej) z 1636 r., prawdopodobnie autorstwa Willema W. van Vlieta.

Ta 56-letnia kobieta – o czym informuje napis na obrazie – o niezbyt urodziwej surowej twarzy, ubrana w ciemną suknię z białymi mankietami i białą kryzą wokół szyi, w białym czepku na głowie, z książką – zapewne modlitewnikiem – w prawej ręce, jest przypuszczalnie przedstawicielką jednej z patrycjuszowskich rodzin w Delft. Portret cechuje surowość i powaga, prostota kompozycji skupiającej uwagę na twarzy i rękach modelki oraz ograniczona kolorystyka – cechy charakterystyczne dla wizerunków holenderskiego mieszczaństwa, poczynając od 2. połowy lat 20. po lata 50. XVII wieku. Obraz stanowił zapewne pendant do portretu męskiego.

Obraz zakupiony został przez Jana Feliksa Tarnowskiego w Galerii Drezdeńskiej jako dzieło Bartholomeusa van der Helsta. Cechy stylistyczne portretu wskazują jednak, że powstał on niewątpliwie w kręgu oddziaływania sztuki portretowej Michiela Mierevelda. Jako autora można wysunąć Willema van der Vlieta, w którego portretach występuje – tak jak w wizerunku krakowskim – sztywno zarysowana, kanciasta sylwetka oraz statyczne ujęcie modela. Charakterystyczny dla tego artysty jest również sposób wykonania oczu, cieni na skroniach i przy nosie – z wyraźnym zaznaczeniem granicy pomiędzy jaśniejszymi i ciemniejszymi partiami oraz sposób odtworzenia żył na rękach.

W 1939 roku rodzina Tarnowskich złożyła obraz jako depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie. W 2015 roku portret został wykupiony w ramach programu MKiDN 2015 "Kolekcje – priorytet 4 – Kolekcje muzealne" – dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Willem Willemsz. van der Vliet (ok. 1584 Delft – 1642 Delft) - malarz holenderski urodzony i pracujący przez całe życie w Delft. Wiemy o nim niewiele, ale musiał być dosyć znany, ponieważ Dirk van Bleyswijck umieścił jego nazwisko w swoim opisie miasta Delft (Beschryvinge der stadt Delft) wydanym w 1667 roku. Van der Vliet około 1605 roku był prawdopodobnie uczniem Michiela van Mierevelta (1567–1641), a w 1615 został członkiem gildii malarskiej w swoim rodzinnym mieście. Artysta rozpoczął karierę jako malarz historyczny, co w XVII wieku oznaczało, że sięgał po tematy mitologiczne, religijne, alegoryczne i historyczne. Z czasem jednak zainteresował się malarstwem portretowym. Najstarsze znane portrety jego autorstwa pochodzą z 1624 roku.