Konserwacja hetmańskiej Chorągwi Wojska Ukraińskiego z XVII wieku
Konserwacja hetmańskiej Chorągwi Wojska Ukraińskiego z XVII wieku
Muzeum Narodowe w Krakowie rozpoczęło konserwację niezwykle cennego zabytku dziedzictwa narodowego Ukrainy - hetmańskiej Chorągwi Wojska Ukraińskiego z XVII wieku, która obecnie przechowywana jest w Muzeum Historycznym w Charkowie.
Chorągiew ta jest jednym z najważniejszych – ocalałych do naszych czasów – symboli narodowych oraz wyjątkowym świadkiem walki o niepodległość i tożsamość narodową Ukrainy.
Chorągiew wykonana na Kremlu w Moskwie, w latach 1686-1688, na zamówienie Iwana i Piotra Olesijowiczow oraz ich siostry Sofii, nadana została ukraińskiemu hetmanowi Iwanowi Samojłowiczowi, przejęta następnie przez hetmana Iwana Mazepę, a po przegranej przez niego bitwie pod Połtawą w 1709 roku przeszła w ręce hetmana Iwana Skoropadzkiego.
Przez blisko pół wieku symbolizowała najwyższą kozacką władzę na Ukrainie.
Dzisiaj w ukraińskich muzeach znajduje się jedynie 5 kozackich chorągwi, a wśród nich ta jest najstarsza, jedyna hetmańska i jedna z trzech zachowanych na świecie chorągwi hetmańskich (druga przechowywana jest w Moskwie, a trzecia w Sztokholmie).
Obecny stan zachowania Chorągwi – malowanej i złoconej na jedwabiu – jest bardzo zły. Z tego powodu obiekt od wielu lat nie był eksponowany. Ostatnie prace konserwatorskie z połowy XIX wieku z pewnością uratowały i tak już bardzo zniszczony zabytek, jednak postępujący proces starzenia i inne przyczyny spowodowały dalszą, daleko posuniętą destrukcję.
Aby uratować i zachować dla przyszłych pokoleń bezcenny obiekt, konieczne są natychmiastowe kompleksowe prace konserwatorskie. Tego trudnego, ale i bardzo prestiżowego zadania podjęli się doświadczeni konserwatorzy tkanin i malarstwa z Muzeum Narodowego w Krakowie, którzy posiadają w swoim dorobku podobne realizacje.
Podpisana została stosowna umowa pomiędzy Muzeum Narodowym w Krakowie a Muzeum Historycznym w Charkowie i Fundacją Intelektualnej Współpracy „Ukraina – XXI wiek”. Konserwacja Chorągwi przeprowadzana jest w ramach przygotowań do wielkiej wystawy: „Ukraina – Szwecja: na skrzyżowaniu losów historii XVII-XVIII w.”. Zaplanowana w Kijowie na jesień 2008 roku będzie poświęcona trzechsetnej rocznicy ukraińsko-szwedzkiego sojuszu hetmana Iwana Mazepy i króla Karola XII.
Dodatkowo wystawa uświetni w 2009 roku obchody również trzechsetnej rocznicy śmierci wielkiego hetmana Iwana Mazepy.
Konserwacja Chorągwi to kolejny mocny akcent w wieloletniej współpracy Muzeum Narodowego w Krakowie z instytucjami kultury i muzeami na Ukrainie. W ostatnich latach zrealizowano wiele znaczących projektów wystawienniczych i konserwatorskich, jak np. wystawa w 2006 roku „Skarby znad Morza Czarnego”, na której prezentowane były najcenniejsze zbiory Muzeum Archeologicznego w Odessie, odrestaurowane przez konserwatorów z Muzeum Narodowego w Krakowie.
Symbolicznym dowodem tej owocnej współpracy jest odznaczenie Dyrektora Muzeum, pani Zofii Gołubiew, wysokim odznaczeniem państwowym Ukrainy – orderem księżnej Olgi.
Chorągiew wykonana na Kremlu w Moskwie, w latach 1686-1688, na zamówienie Iwana i Piotra Olesijowiczow oraz ich siostry Sofii, nadana została ukraińskiemu hetmanowi Iwanowi Samojłowiczowi, przejęta następnie przez hetmana Iwana Mazepę, a po przegranej przez niego bitwie pod Połtawą w 1709 roku przeszła w ręce hetmana Iwana Skoropadzkiego.
Przez blisko pół wieku symbolizowała najwyższą kozacką władzę na Ukrainie.
Dzisiaj w ukraińskich muzeach znajduje się jedynie 5 kozackich chorągwi, a wśród nich ta jest najstarsza, jedyna hetmańska i jedna z trzech zachowanych na świecie chorągwi hetmańskich (druga przechowywana jest w Moskwie, a trzecia w Sztokholmie).
Obecny stan zachowania Chorągwi – malowanej i złoconej na jedwabiu – jest bardzo zły. Z tego powodu obiekt od wielu lat nie był eksponowany. Ostatnie prace konserwatorskie z połowy XIX wieku z pewnością uratowały i tak już bardzo zniszczony zabytek, jednak postępujący proces starzenia i inne przyczyny spowodowały dalszą, daleko posuniętą destrukcję.
Aby uratować i zachować dla przyszłych pokoleń bezcenny obiekt, konieczne są natychmiastowe kompleksowe prace konserwatorskie. Tego trudnego, ale i bardzo prestiżowego zadania podjęli się doświadczeni konserwatorzy tkanin i malarstwa z Muzeum Narodowego w Krakowie, którzy posiadają w swoim dorobku podobne realizacje.
Podpisana została stosowna umowa pomiędzy Muzeum Narodowym w Krakowie a Muzeum Historycznym w Charkowie i Fundacją Intelektualnej Współpracy „Ukraina – XXI wiek”. Konserwacja Chorągwi przeprowadzana jest w ramach przygotowań do wielkiej wystawy: „Ukraina – Szwecja: na skrzyżowaniu losów historii XVII-XVIII w.”. Zaplanowana w Kijowie na jesień 2008 roku będzie poświęcona trzechsetnej rocznicy ukraińsko-szwedzkiego sojuszu hetmana Iwana Mazepy i króla Karola XII.
Dodatkowo wystawa uświetni w 2009 roku obchody również trzechsetnej rocznicy śmierci wielkiego hetmana Iwana Mazepy.
Konserwacja Chorągwi to kolejny mocny akcent w wieloletniej współpracy Muzeum Narodowego w Krakowie z instytucjami kultury i muzeami na Ukrainie. W ostatnich latach zrealizowano wiele znaczących projektów wystawienniczych i konserwatorskich, jak np. wystawa w 2006 roku „Skarby znad Morza Czarnego”, na której prezentowane były najcenniejsze zbiory Muzeum Archeologicznego w Odessie, odrestaurowane przez konserwatorów z Muzeum Narodowego w Krakowie.
Symbolicznym dowodem tej owocnej współpracy jest odznaczenie Dyrektora Muzeum, pani Zofii Gołubiew, wysokim odznaczeniem państwowym Ukrainy – orderem księżnej Olgi.