#: locale=pl ## Tour ### Description ### Title tour.name = Muzeum Czartoryskich ## Skin ### Button Button_0210B80A_60F5_E834_41C2_262A279EA500.label = Lorem Ipsum Button_023318B5_60F5_E85C_41C2_C8C50D7C368E.label = Lorem Ipsum Button_025CF94C_60F5_E8CC_41C7_4B0565CACC1A.label = Lorem Ipsum Button_027E69DF_60F5_EBCC_41D0_DA549FE430A5.label = Lorem Ipsum Button_02C35607_60F5_D83C_41D1_3F7BE5AB7368.label = Lorem Ipsum Button_030C6B04_60CA_683C_419C_6C1F0B9EB051.label = Lorem Ipsum Button_039B0A9C_60F5_E84C_41B4_85DA5003EEFE.label = Lorem Ipsum Button_03AA7C9B_60F5_E854_41D1_C29772B2A455.label = Lorem Ipsum Button_19640B96_60CA_685C_41D0_C3EFCA646A08.label = Lorem Ipsum Button_307CB5CF_6057_FBCC_4181_83F08F76DF2A.label = AMENITIES Button_307E25CE_6057_FBCC_41D1_E295E5C3528A.label = Main Entrance Button_307E65CE_6057_FBCC_41D4_18C7A0A54239.label = RECEPTION Button_307F05CE_6057_FBCC_41D6_C582E4F8D33B.label = Lorem Ipsum Button_307F25D0_6057_FBD4_41B0_5E14C1D2FC22.label = RESTAURANTS Button_307F45CE_6057_FBCC_41D5_FD32EE2D5A78.label = ROOMS Button_307F65CF_6057_FBCC_41BB_13FA17E2C9AB.label = SPORTS AREA Button_307F85CE_6057_FBCC_41D3_51C00DB92A20.label = Chill Out Button_307F95CE_6057_FBCC_41C7_B333F07C8122.label = Bar Button_307FB5CE_6057_FBCC_41AE_9BF529C6E6AF.label = Terrace Button_307FC5CE_6057_FBCC_4190_85A741B8DCAC.label = Reception Button_307FC5CE_6057_FBCC_4190_85A741B8DCAC.pressedLabel = Reception Button_307FD5CE_6057_FBCC_41CC_536DDA444F00.label = Lobby Button_307FD5CF_6057_FBCC_41D4_AEEBAD314687.label = SWIMMING POOL Button_307FE5CE_6057_FBCC_41D1_2DA85B874499.label = Meeting Area 2 Button_307FF5CE_6057_FBCC_41D5_405F882ECED2.label = Meeting Area 1 Button_3AEC57F6_60D6_67DD_41D0_694A036298AF.label = Lorem Ipsum Button_3B031B65_60CE_E8FC_41CF_18C07E2E58B8.label = Lorem Ipsum Button_3B197998_60D6_6855_41C7_99A6C32E2384.label = Lorem Ipsum Button_3B1F3FAF_60CE_684C_41A0_AD93990FC16F.label = Lorem Ipsum Button_3B3673B8_60CF_B854_41B9_8AC7249D3A1B.label = Lorem Ipsum Button_3B3C7B5C_60D6_68CD_41D1_FFB577C80ADA.label = Lorem Ipsum Button_3B4F7E10_60CE_E854_41D3_4200495C04EB.label = Lorem Ipsum Button_3B5DCD73_60CE_E8D4_41A0_A70D622FF822.label = Lorem Ipsum Button_3B66CEDB_60CE_E9D4_41CA_2F3DAC235546.label = Lorem Ipsum Button_3B92E10A_60D6_7834_41D1_4B446F9FB434.label = Lorem Ipsum Button_3BBB129C_60D6_784C_41D3_B811E1E9E26B.label = Lorem Ipsum Button_3BC5B42E_60D6_784D_41A3_6479FA21A1A9.label = Lorem Ipsum Button_3BF9B800_60D6_6834_41B0_F6309500A250.label = Lorem Ipsum Button_3C1F1344_60CE_583C_419A_D3E4ACDEA010.label = Lorem Ipsum Button_3C2E84AF_60CE_584B_41C3_79FAE620CCE9.label = Lorem Ipsum Button_3C35C0B9_60CD_F854_41CA_2F187FB8960F.label = Lorem Ipsum Button_3C374402_60CE_5834_41C7_743903F3EAD1.label = Lorem Ipsum Button_3C45F5D2_60CE_5BD4_41C0_CC1810D45E29.label = Lorem Ipsum Button_3C58D2BC_60CD_F84C_41D7_7CB447A7D5BF.label = Lorem Ipsum Button_3C69544A_60CD_F835_41CA_C7312C7B3578.label = Lorem Ipsum Button_3C70C399_60CD_F854_41D6_488C924AD534.label = Lorem Ipsum Button_3C85A007_60CE_F83B_41B9_7D30CC9CF6EC.label = Lorem Ipsum Button_3C96EF55_60CE_E8DC_4180_0D3CE8FCB751.label = Lorem Ipsum Button_3CA53F6D_60CE_68CC_41D0_97234605DBC6.label = Lorem Ipsum Button_3CC3E3ED_60CE_FFCC_41C4_C48363B62A80.label = Lorem Ipsum Button_3CE40290_60CE_5854_41D7_2608A956C59B.label = Lorem Ipsum Button_3CF0E1E2_60CE_5BF4_4136_3FE02552AC94.label = Lorem Ipsum Button_3D8024FE_60CD_F9CC_41D7_A101588235F6.label = Lorem Ipsum Button_3DBB65DA_60CD_FBD4_41D0_4F3B5CD606A9.label = Lorem Ipsum Button_3DF12A63_60CD_E8FB_41D0_83B1FB2CC56F.label = Lorem Ipsum Button_41E382A5_60B9_0A08_41D5_3FD188EFFDD4.label = LOCATION Button_41E392A5_60B9_0A08_41BF_F6AAFA87203B.label = FLOORPLAN Button_41E3A2A5_60B9_0A08_41BE_55AB547304EE.label = PHOTOS Button_41E3B2A5_60B9_0A08_41BC_3A36B4FAF7B8.label = REALTOR Button_41E3D2A5_60B9_0A08_41B7_737D4607570D.label = INFO Button_41E3F2A5_60B9_0A08_41C3_9FE9C5047659.label = PANORAMAS Button_494F96F3_5891_FAEC_41B5_97FA3DFE359B.label = Start Button_50D923F0_6061_057B_41C9_1D2D7358B7CE.label = MENU Button_718FB1CD_60B6_E5E3_41D6_BCB4CCFDFBDC.label = LOREM IPSUM Button_A347332E_EE21_DBA2_41E4_862AE3AA75CA.label = Dalej ### Dropdown DropDown_0561BA16_3AA3_A1D2_41C7_FDA0B6E9EE29.label = RECEPTION DropDown_05783A1F_3AA3_A1D2_41A6_E88282E5373B.label = AMENITIES DropDown_05784A29_3AA3_A1FE_41B1_E2305F2F53BE.label = RESTAURANTS DropDown_05789A1B_3AA3_A1D2_41CC_002739F0C312.label = ROOMS DropDown_057B3A27_3AA3_A1F2_41C0_6BB995D79A09.label = SWIMMING POOL DropDown_057BFA20_3AA3_A1EE_41A9_8EE569D894A7.label = SPORTS AREA ### Multiline Text HTMLText_062AD830_1140_E215_41B0_321699661E7F.html =
___
Sale Czartoryskich



Zwiedzanie rozpoczynamy od przypomnienia miejsc i ludzi tworzących Muzeum – portrety i osobiste pamiątki po Czartoryskich oddają charakter tego wybitego rodu oraz kolekcji zebranej przez jego przedstawicieli. Szczególną uwagę zwraca galeria portretów rodzinnych z czasów potęgi politycznej, zbudowanej w XVIII wieku przez synów Kazimierza Czartoryskiego (1674–1741) i Izabeli z Morsztynów (1671–1758), którzy dzięki swoim zdolnościom politycznym i inteligencji doprowadzili do wzmocnienia pozycji rodu wśród osiemnastowiecznej arystokracji Rzeczypospolitej.


Michał Fryderyk (1696–1775) poślubił Eleonorę Waldstein (1710–1795), zaś August Aleksander (1697–1782) ożenił się z młodą i zamożną wdową Marią Zofią z Sieniawskich, primo voto Denhoffową (1699–1771), przez co przyczynił się do pomnożenia fortuny Familii. Z tego małżeństwa pochodził Adam Kazimierz (1734–1823), przyszły mąż Izabeli z Flemmingów, której pasja kolekcjonerska stanęła u początków Muzeum. Obowiązek opieki nad zbiorami podjęli ich synowie, Adam Jerzy (1770–1861) i Konstanty (1774–1860), a później ich dzieci.


Ekspozycja ogniskuje się wokół kluczy do Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego w Puławach. W gablotach znalazły się osobiste pamiątki po pokoleniach książąt: odznaczenia, ubiory, broń, naczynia, którymi się posługiwali, a także dzieła artystów związanych z Puławami; te piękne i unikatowe przedmioty dobitnie świadczą o znaczeniu i renomie rodu.


Katarzyna Płonka-Bałus
HTMLText_1068BC9A_343D_800F_4198_5FBD4FD3580F.html =
Władysław Oleszczyński (1807–1866), Adam Jerzy ks. Czartoryski (1770–1861), 1845
MNK XII-609


Władysław Oleszczyński (1807–1866) był jednym z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy epoki romantyzmu. Po klęsce powstania listopadowego dołączył do Wielkiej Emigracji w Paryżu, gdzie należał m.in. do Towarzystwa Historyczno-Literackiego związanego z Hôtel Lambert. Podczas 25-letniego pobytu we Francji znaczny wpływ na sztukę Oleszczyńskiego miała twórczość tych artystów francuskich, którzy odchodzili od neoklasycystycznego stylu i antycznego kanonu piękna na rzecz tendencji realistycznych i wprowadzenia do rzeźby tematyki patriotyczno-narodowej – głównie Davida d’Angers.
Oleszczyński jest autorem dwóch niewielkich figur z białego marmuru, ukazujących księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (1770–1861) – przywódcę politycznego stronnictwa konserwatywnego, działającego w pałacu na paryskiej Wyspie św. Ludwika – oraz jego żonę, Annę Zofię z Sapiehów (1799–1864). Księżna również brała czynny udział w działalności patriotycznej, m.in. zakładając Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich (1834), którego celem była opieka nad wdowami i sierotami oraz zapewnienie dostępu do edukacji. Niewielkie posągi księstwa Czartoryskich są przykładem różnorodnej twórczości Oleszczyńskiego, który wykonywał także monumentalne nagrobki i pomniki oraz popiersia i medaliony. Prezentowane rzeźby cechuje wyważona kompozycja, miękki modelunek i precyzyjne wykonanie, nadające dziełom elegancki charakter, korespondujący z dostojeństwem ukazanych postaci.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_3B472379_2BAA_5277_41BE_3490C8AB11B4.html =
Klucz do Świątyni Sybilli - kopia sensoryczna


Polska | 1804–1805
złoto, mosiądz, stal
nr inw. MNK XIII-1337


Klucz do puławskiej Świątyni Sybilli jest niezwykłym przykładem kunsztownego rzemiosła artystycznego i nadawania zwyczajnym z pozoru przedmiotom wyjątkowych form. Ma on kształt kaduceusza, czyli laski oplecionej dwoma wężami symbolizującymi mądrość, zwieńczonej szyszką pinii oraz parą skrzydeł. Według mitologii kaduceusz miał być darem greckiego boga piękna Apolla dla boskiego posłańca Hermesa. Przedmiot ten miał mieć magiczną moc czynienia pokoju oraz zgody, ale także – według niektórych podań – panowania nad światem umarłych. Klucz do puławskiej świątyni został wykonany ze stopu stali i mosiądzu, a następnie pozłocony. Na jego trzonku umieszczono grecką inskrypcję, która w polskim tłumaczeniu brzmi: „Otwieram Świątynię Pamięci”, wiążącą się z zapoczątkowaną przez Izabelę Czartoryską tradycją rytualnego otwierania wrót Świątyni Sybilli, przechowującej najważniejsze artefakty i pamiątki minionej potęgi Rzeczypospolitej. Powstał według projektu sycylijskiego architekta tworzącego dla Heleny Radziwiłłowej, Enrica (Henryka) Ittara, jako imieninowy prezent Marii Wirtemberskiej dla swojej matki, Izabeli Czartoryskiej, najprawdopodobniej w 1804 lub 1805 roku.


Elżbieta Musialik
HTMLText_48F5748C_6691_591E_41D3_903E0D90BD81.html =
Klucz od Świątyni Sybilli w Puławach, projekt Henryk Ittar (1773– 850), 1801
MNK XIII-1337


Klucz do puławskiej Świątyni Sybilli jest niezwykłym przykładem kunsztownego rzemiosła artystycznego i nadawania zwyczajnym z pozoru przedmiotom wyjątkowych form. Ma on kształt kaduceusza, czyli laski oplecionej dwoma wężami symbolizującymi mądrość, zwieńczonej szyszką pinii oraz parą skrzydeł. Według mitologii kaduceusz miał być darem greckiego boga piękna Apolla dla boskiego posłańca Hermesa. Przedmiot ten miał mieć magiczną moc czynienia pokoju oraz zgody, ale także – według niektórych podań – panowania nad światem umarłych. Klucz do puławskiej świątyni został wykonany ze stopu stali i mosiądzu, a następnie pozłocony. Na jego trzonku umieszczono grecką inskrypcję, która w polskim tłumaczeniu brzmi: „Otwieram Świątynię Pamięci”, wiążącą się z zapoczątkowaną przez Izabelę Czartoryską tradycją rytualnego otwierania wrót Świątyni Sybilli, przechowującej najważniejsze artefakty i pamiątki minionej potęgi Rzeczypospolitej. Powstał według projektu sycylijskiego architekta tworzącego dla Heleny Radziwiłłowej, Enrica (Henryka) Ittara, jako imieninowy prezent Marii Wirtemberskiej dla swojej matki, Izabeli Czartoryskiej, najprawdopodobniej w 1804 lub 1805 roku.


Elżbieta Musialik
HTMLText_48F649DF_6693_2B3A_41B2_35F046C00D14.html =
Szkatuła Królewska z pamiątkami po polskich monarchach
Ideą puławskiej kolekcji założonej przez Izabelę Czartoryską było upamiętnienie i zachowanie jak największej liczby pamiątek związanych z postaciami ważnymi dla historii Polski. Idea ta najsilniej wybrzmiała w zorganizowanej przez księżną na początku XIX wieku Świątyni Sybilli – budynku swą formą przywołującym świątynię Westy w Tivoli; miejscu pamięci, w którym przechowywane były wszystkie zebrane przez księżną memorabilia, świadczące o niegdysiejszej, przedrozbiorowej potędze Rzeczpospolitej. Właśnie w Świątyni Sybilli, na poczesnym miejscu, na granitowym postumencie, znajdowała się tzw. Szkatuła Królewska – hebanowa skrzynia wyłożona purpurowym aksamitem, w której Izabela złożyła pamiątki po polskich monarchach i władcach związanych z Polską. Były to przede wszystkim osobiste precjoza i przedmioty o charakterze religijnym. Do 1939 roku w szkatule znajdowało się ponad 70 najcenniejszych obiektów. Niestety na początku drugiej wojny światowej zostały one skradzione przez nazistów z Sieniawy, a ze wspaniałego zbioru zachowało się jedynie kilka obiektów prezentowanych dziś na wystawie – przede wszystkim bizantyński relikwiarz drzewa Krzyża Świętego (tzw. stauroteka), sakiewka (według tradycji własnoręczny wyrób Marii Józefy, córki Augusta III, dla teścia, Ludwika XV), dyptyk z portretami dwóch żon Zygmunta II Augusta oraz puszka zegara stołowego należąca do tego władcy (oba dzieła znajdują się w Sali Jagiellońskiej).


Elżbieta Musialik
HTMLText_4BF8F9BC_6691_6B7F_41D9_1763CDE31C55.html =
Maria Louisa Cosway (1760–1838), Portret Izabeli z Flemmingów ks. Czartoryskiej (1746–1835), Londyn, ok. 1790
MNK XII-426


Maria Luisa Cosway (1760–1838) z domu Hadfield była malarką o włosko-angielskich korzeniach, działającą w Wielkiej Brytanii, Francji i we Włoszech. Studiowała m.in. w Accademia del Disegno we Florencji i w słynnej pracowni Pompea Batoniego w Rzymie, gdzie swoje podobizny zamawiali przede wszystkim członkowie arystokracji, podróżujący po Europie podczas tzw. Grand Tours. Po ślubie z Richardem Cosway’em, znanym malarzem miniatur portretowych, Maria Luisa zamieszkała w Wielkiej Brytanii, gdzie jej talent malarski zyskał uznanie wśród elity, zaś inteligencja, erudycja i znajomość języków obcych ułatwiły pozyskanie międzynarodowego kręgu wpływowych przyjaciół. Artystka organizowała spotkania, popularne wśród londyńskiej socjety, na które uczęszczali członkowie arystokracji, artyści, politycy, podróżni – m.in. Izabela Czartoryska z synem, Adamem Jerzym. Pamiątką księżnej z pobytu w Londynie w 1790 roku jest kameralny portret namalowany przez Marię Luisę Cosway. Izabela, ubrana w długą białą suknię z wysokim kołnierzem, przewiązaną w pasie błękitną szarfą, modny ciemny płaszcz i fantazyjny zawój na głowie, stoi przy niskim murze, na tle parku. U jej stóp leży wierny towarzysz – piesek Kozio.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_4DDBD142_6691_5B0A_41B0_7AA7C73F31DC.html =
Widok Domu Gotyckiego
HTMLText_4DE4765A_6691_793A_41CE_68B0C72B3790.html =
Nieznany malarz polski, Świątynia Sybilli w Puławach, XIX w.
MNK XII-412


Rozłam polityczny między Familią a królem Stanisławem Augustem Poniatowskim oraz zniszczenie rezydencji Czartoryskich w Powązkach podczas insurekcji kościuszkowskiej, stały się bezpośrednim powodem przeniesienia głównej siedziby rodu do Puław. Ambicją księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej była rozbudowa pałacu wraz z otaczającym go parkiem oraz stworzenie środowiska artystycznego, kulturowego i intelektualnego dorównującego dworowi królewskiemu, a nawet go przewyższającego. Puławy – zwane Atenami Polskimi – stały się ważnym ośrodkiem życia politycznego, propagującym idee patriotyczne i narodowowyzwoleńcze.
Obraz anonimowego artysty ukazuje okrągłą budowlę otoczoną kolumnadą i nakrytą kopułą, malowniczo posadowioną na skarpie w parku puławskim, skąd góruje nad starorzeczem Wisły. Księżnej Izabeli Czartoryskiej przyświecała idea stworzenia odpowiedniego miejsca dla prezentowania swojej kolekcji pamiątek historycznych, które – obrazując czasy świetności Rzeczypospolitej i chwałę polskiego oręża – miały pobudzać postawę patriotyczną i pragnienie odzyskania niepodległości. W tym celu architekt Chrystian Piotr Aigner, wzorując się na starożytnej rotundzie w Tivoli koło Rzymu, zaprojektował Świątynię Pamięci (zwaną także Świątynią Sybilli), która została wzniesiona w latach 1798–1801. Nie było to jednak muzeum w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, lecz swoiste sanktuarium; panteon narodowy poświęcony wybitnym postaciom z historii Polski. Nad wejściem do świątyni widniało motto PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI, wyrażające ideę Izabeli, by uratować od zagłady i zapomnienia symbole świetności dawnej Polski.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_546FAAA0_6697_2906_41B6_C93DEDC8AF1A.html =
Jan Piotr Norblin (1745–1830), Kiermasz w parku, 1785
MNK XII-443


W zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich znajdują się trzy obrazy Jan Piotra Norblina, będące pierwotnie częścią zespołu panneaux zdobiących salon chatki-pałacyku księżnej Izabeli Czartoryskiej w Powązkach pod Warszawą. Należą one do popularnych wówczas scen typu fęte champętre (fr. święto wiejskie) lub fęte galante (fr. święto wytworne), ukazujących zabawy arystokracji na łonie natury – w parkach i ogrodach. Obrazy tego rodzaju malowało wielu artystów XVIII wieku, m.in. Jean-Antoine Watteau, Nicolas Lancret i Jean-Honoré Fragonard. Największy z powązkowskich panneaux – Kiermasz w parku – przedstawia wytworne towarzystwo ubrane według francuskiej mody, zabawiające się tańcami i rozmowami pośród wysokich drzew, pod którymi na wzór wiejskiego kiermaszu rozstawiono namioty z wiktuałami i towarami. Datowane na rok 1785 płótna znajdowały się w miejscu swojego pierwotnego przeznaczenia jedynie przez niecałą dekadę. Już w 1794 roku wywieziono je z Powązek, które w tym samym roku, podczas insurekcji kościuszkowskiej, zostały doszczętnie zniszczone przez wojska rosyjskie i pruskie. Centrum rodzinno-towarzyskiego życia Czartoryskich zostało przeniesione do Puław. Tam też znalazły się panneaux pędzla Norblina. Koniec dziejów puławskiej posiadłości przyniosło powstanie listopadowe. 5 marca 1831 roku księżna Izabela Czartoryska „zabrawszy cenniejsze zbiory i pamiątki, pełna żalu i trosk wyjechała z Puław”. W 1831 roku obrazy Norblina przewieziono do Podzamcza Zamoyskich, a w 1893 roku – do Krakowa.


Adam Spodaryk
HTMLText_5615EBD5_6691_2F0E_41D8_25C7C37E8D67.html =
Order Złotego Runa z zapinką i wstęgą nadany Adamowi Kazimierzowi ks. Czartoryskiemu w 1808 roku, Austria, pocz. XIX w.
MNK XIII-332


Order Złotego Runa należy do najstarszych i najbardziej pożądanych odznak zaszczytnych w dziejach. Powołał go w 1430 roku książę burgundzki Filip III Dobry jako znak zakonu rycerskiego i jednocześnie order domowy. Po wygaśnięciu dynastii sukcesorami Złotego Runa stali się Habsburgowie. Do końca XVII wieku pozostawał odznaczeniem nadawanym przez hiszpańską, a następnie przez cesarską linię dynastii, czyli Dom Habsbursko-Lotaryński. Czartoryscy byli związani z dworem wiedeńskim niemal od początku XVIII stulecia. Książę August Czartoryski, wojewoda kijowski, rozpoczynał swoją karierę wojskowo-polityczną, walcząc u boku wielkiego wodza cesarskiego – księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. Nieprzypadkowo więc wysokie urzędy w Wiedniu piastował także syn Augusta – Adam Kazimierz. Już od 1781 roku dowodził on Galicyjską Gwardią Szlachecką, a po upadku Rzeczypospolitej szefował 9 Pułkowi Piechoty. W dobie wojen napoleońskich uzyskał nominację na najwyższy urząd wojskowy – feldmarszałka. Wraz z tym tytułem miał wejść w poczet kawalerów Złotego Runa. W rzeczywistości otrzymał order w styczniu 1808 roku. Zabytek ten składa się z trzech części zawieszonych na wstędze z czerwonej mory: właściwego orderu z tytułowym runem (złotą baranią skórą, która jest odniesieniem do mitycznej wyprawy Argonautów), emaliowanego pierścienia i agrafy z miniaturową sceną przedstawiającą Jazona walczącego ze smokiem oraz dewizą domu burgundzkiego PRETIVM LABORVM NON VILE, co się wykłada: „Niemała nagroda trudów”. Niewielka liczba kawalerów Orderu Złotego Runa oraz ogromny prestiż wiążący się z jego posiadaniem sprawiły, że do dziś w zbiorach muzealnych przetrwało niewiele tych odznak. Warto dodać, że na portrecie w Muzeum Książąt Czartoryskich, ukazującym księcia w podeszłym wieku, ma on zawieszony na piersi dokładnie ten order.


Mateusz Chramiec
HTMLText_5A0F1EBB_66B3_697A_41A6_398E0C38BA3C.html =
Teodor Axentowicz (1859–1938), Portret Władysława ks. Czartoryskiego (1828–1894), 1892–1893
MNK XII-612


Władysław Czartoryski (1828–1894) był synem Adama Jerzego Czartoryskiego oraz Anny Zofii z Sapiehów. Po śmierci ojca Władysław został przywódcą obozu politycznego skupionego wokół Hôtel Lambert w Paryżu. Podobnie jak siostra, Izabella Elżbieta Działyńska (1830–1899), książę był wielkim miłośnikiem sztuki, stale rozbudowującym rodzinną kolekcję malarstwa i rzeźby, zapoczątkowaną w Puławach przez babkę, Izabelę z Flemmingów Czartoryską. Z inicjatywy księcia Władysława w 1878 roku zostało otwarte Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie, do którego przeniesiono zbiory wywiezione z Polski przez Adama Jerzego po powstaniu listopadowym.
Na portrecie autorstwa Teodora Axentowicza (1859–1938) Władysław Czartoryski został przedstawiony w stroju polskim – kontuszu, żupanie i wysokich butach, co w okresie rozbiorów było wyraźną manifestacją patriotyzmu. W tle widoczne są wzorzysty gobelin i zbroja karacenowa po Mikołaju Hieronimie Sieniawskim, hetmanie polnym koronnym, który brał udział w kampaniach Jana III Sobieskiego – w 1673 roku walczył pod Chocimiem, a w 1683 pod Wiedniem. Karacena, którą hetman miał ze sobą podczas odsieczy wiedeńskiej, jest eksponowana w Sali Wiktorii Wiedeńskiej na pierwszym piętrze. Pamięć o czynach wielkiego hetmana była kultywowana przez przekazywanie zbroi kolejnym właścicielom, o czym świadczą przeróbki dokonywane w celu dopasowania jej do ich rozmiarów. Ten typ uzbrojenia rozpowszechnił się w Polsce w 2. połowie XVII wieku jako element kultury sarmackiej, bezpośrednio nawiązującej do wzorów starożytnych.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_5C6C6F12_66B1_270B_41C2_EB1E89F77FC1.html =
Wachlarze Marii Amparo Muñoz, ks. Czartoryskiej (1834-1864), ok. poł. XIX w.


Wachlarze należące do Marii Amparo Desamparados Muńoz, hrabiny Vista Alegre – pierwszej żony księcia Władysława, założyciela Muzeum Książąt Czartoryskich – doskonale ilustrują charakter sztuki użytkowej 1. połowy XIX wieku. Te wykwintne, godne królewskiej córki przedmioty, mające funkcję zarówno dekoracyjną, jak i użytkową, zostały wykonane w niewielkich, luksusowych paryskich sklepikach zaopatrujących modne damy. Wszystkie trzy wachlarze ozdobiono malarskimi scenami o dworskim lub sielskim (pasterskim) charakterze oraz postaciami z mitologii starożytnej (Artemida i Hermes) lub włoskiej comedii dell’arte (Pierrot i Arlekin), a delikatny papier usztywniono lekkimi stelażami wykonanymi ze złoconej masy perłowej i kości słoniowej. Dekoracja malarska wszystkich wachlarzy nawiązuje stylem i tematyką do podobnych przedmiotów z czasów Ludwika XV i – podobnie jak wtedy – została zaprojektowana i wykonana przez wybitnych francuskich artystów. Jeden z wachlarzy, dekorowany scenami z comedii dell’arte, według tradycji został ofiarowany Marii Amparo przez cesarzową Eugenię, żonę Napoleona III, o czym ma świadczyć litera „N” nakryta zamkniętą, cesarską koroną.


Elżbieta Musialik
HTMLText_5ED0B534_6691_3B0E_41CC_85755A5196AA.html =
Rząd na konia po Adamie Kazimierzu ks. Czartoryskim (1734–1823) jako komendancie Galicyjskiej Gwardii Szlacheckiej, Polska, 1782/1783
MNK XIV-505/1-12


Wśród pamiątek wojskowych wchodzących w skład Zbrojowni Muzeum Książąt Czartoryskich jednym z najwspanialszych dzieł jest kompletny rząd na konia po księciu Adamie Kazimierzu Czartoryskim. Składa się z dwunastu kunsztownie wykonanych elementów, czyli siodła z czapraczkiem (skórzanej, przeszytej aksamitem i złotą nicią podkładce zapobiegającej obtarciom), pary olster z taszkami do wożenia pistoletów z oporządzeniem, pary strzemion, ogłowia z kantarem, podpiersienia i podogonia. Poza haftami i obszyciami elementy skórzane okuto złoconą blachą srebrną, którą dodatkowo kameryzowano tzw. sztuczkami wykonanymi z karneoli. Dzięki zachowanym rachunkom wiemy, że rząd ten powstał między 1782 a 1783 rokiem, zaś jego wykonawcami były żydowscy rzemieślnicy z Warszawy – Morycz hafciarz, Sender złotnik i nieznany z imienia kamieniarz, czyli szlifierz inkrustowanych karneoli. Jaki był powód powstania tak wspaniałego dzieła? Po pierwszym rozbiorze Rzeczypospolitej znaczną część jej ziem – przede wszystkim Małopolski – włączono do Austrii. Aby uspokoić nastroje antyhabsburskie wśród szlachty, cesarz Józef II powołał prestiżową Galicyjską Gwardię Szlachecką, na czele której, w randze kapitana, stanął książę Czartoryski, już wcześniej związany z Habsburgami. Gwardia, zwana także polską, odgrywała rolę czysto reprezentacyjną, pełniąc m.in. osobistą wartę przy władcy. Owa reprezentacyjność miała się wyrażać poprzez paradne i bogate umundurowanie oraz wyposażenie, czego przykładem jest właśnie omawiany rząd koński. Warto zwrócić uwagę, że na obu taszkach olster umieszczono haftowane dwugłowe orły cesarskie z tarczą herbową Galicji i Lodomerii, które powstały z zabranych Polsce ziem Małopolski.


Mateusz Chramiec
HTMLText_5FDFEC14_66B7_290E_41BD_860C9C572BAA.html =
Władysław Oleszczyński (1807–1866), Anna Adamowa z Sapiehów ks. Czartoryska (1799–1864), 1845
MNK XII-608


Władysław Oleszczyński (1807–1866) był jednym z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy epoki romantyzmu. Po klęsce powstania listopadowego dołączył do Wielkiej Emigracji w Paryżu, gdzie należał m.in. do Towarzystwa Historyczno-Literackiego związanego z Hôtel Lambert. Podczas 25-letniego pobytu we Francji znaczny wpływ na sztukę Oleszczyńskiego miała twórczość tych artystów francuskich, którzy odchodzili od neoklasycystycznego stylu i antycznego kanonu piękna na rzecz tendencji realistycznych i wprowadzenia do rzeźby tematyki patriotyczno-narodowej – głównie Davida d’Angers.
Oleszczyński jest autorem dwóch niewielkich figur z białego marmuru, ukazujących księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (1770–1861) – przywódcę politycznego stronnictwa konserwatywnego, działającego w pałacu na paryskiej Wyspie św. Ludwika – oraz jego żonę, Annę Zofię z Sapiehów (1799–1864). Księżna również brała czynny udział w działalności patriotycznej, m.in. zakładając Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich (1834), którego celem była opieka nad wdowami i sierotami oraz zapewnienie dostępu do edukacji. Niewielkie posągi księstwa Czartoryskich są przykładem różnorodnej twórczości Oleszczyńskiego, który wykonywał także monumentalne nagrobki i pomniki oraz popiersia i medaliony. Prezentowane rzeźby cechuje wyważona kompozycja, miękki modelunek i precyzyjne wykonanie, nadające dziełom elegancki charakter, korespondujący z dostojeństwem ukazanych postaci.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_687BD676_7CD9_E179_41D1_F51195C0CA21.html =
Nieznany malarz polski, Świątynia Sybilli w Puławach, XIX w.
MNK XII-412


Rozłam polityczny między Familią a królem Stanisławem Augustem Poniatowskim oraz zniszczenie rezydencji Czartoryskich w Powązkach podczas insurekcji kościuszkowskiej, stały się bezpośrednim powodem przeniesienia głównej siedziby rodu do Puław. Ambicją księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej była rozbudowa pałacu wraz z otaczającym go parkiem oraz stworzenie środowiska artystycznego, kulturowego i intelektualnego dorównującego dworowi królewskiemu, a nawet go przewyższającego. Puławy – zwane Atenami Polskimi – stały się ważnym ośrodkiem życia politycznego, propagującym idee patriotyczne i narodowowyzwoleńcze.
Obraz anonimowego artysty ukazuje okrągłą budowlę otoczoną kolumnadą i nakrytą kopułą, malowniczo posadowioną na skarpie w parku puławskim, skąd góruje nad starorzeczem Wisły. Księżnej Izabeli Czartoryskiej przyświecała idea stworzenia odpowiedniego miejsca dla prezentowania swojej kolekcji pamiątek historycznych, które – obrazując czasy świetności Rzeczypospolitej i chwałę polskiego oręża – miały pobudzać postawę patriotyczną i pragnienie odzyskania niepodległości. W tym celu architekt Chrystian Piotr Aigner, wzorując się na starożytnej rotundzie w Tivoli koło Rzymu, zaprojektował Świątynię Pamięci (zwaną także Świątynią Sybilli), która została wzniesiona w latach 1798–1801. Nie było to jednak muzeum w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, lecz swoiste sanktuarium; panteon narodowy poświęcony wybitnym postaciom z historii Polski. Nad wejściem do świątyni widniało motto PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI, wyrażające ideę Izabeli, by uratować od zagłady i zapomnienia symbole świetności dawnej Polski.


Justyna Łuczyńska-Bystrowska
HTMLText_718FA1CD_60B6_E5E3_41D3_6335BDF289A6.html =
LOREM IPSUM
DOLOR SIT AME
CONSECTETUR ADIPISCING ELIT. MORBI BIBENDUM PHARETRA LOREM, ACCUMSAN SAN NULLA.


Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.


Integer gravida dui quis euismod placerat. Maecenas quis accumsan ipsum. Aliquam gravida velit at dolor mollis, quis luctus mauris vulputate. Proin condimentum id nunc sed sollicitudin.


DONEC FEUGIAT:
• Nisl nec mi sollicitudin facilisis
• Nam sed faucibus est.
• Ut eget lorem sed leo.
• Sollicitudin tempor sit amet non urna.
• Aliquam feugiat mauris sit amet.


LOREM IPSUM:
$150,000
HTMLText_731CF57E_60BF_A2A1_41D7_B81B17089B91.html =
JOHN DOE
Licensed Real Estate Salesperson


Tlf.: +11 111 111 111
jhondoe@realestate.com
www.loremipsum.com



HTMLText_731F057E_60BF_A2A1_41C8_ACE4EB05FF54.html =
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.
HTMLText_95240247_85E8_8510_41E0_64025CC54584.html =
Sale Czartoryskich



Opracowanie merytoryczne:


Katarzyna Płonka-Bałus
Justyna Łuczyńska-Bystrowska
Elżbieta Musialik
Mateusz Chramiec
Adam Spodaryk
HTMLText_A053A903_E8F0_31A2_41D5_979692DC2A39.html =


HTMLText_A0CFE087_E810_10A1_41BD_2BDF9B7B7207.html =
Narzuta dla konia
Koń i jego płaszcz należały do księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego.
Adam Kazimierz, był komendantem Galicyjskiej Gwardii Szlacheckiej w Wiedniu.
Narzuta dla konia nazywa się „Rząd”.
Została ona stworzona w 1783 roku w Warszawie.
Narzuta jest zrobiona z: drewna, srebra, drogich kamieni, gładkiego materiału nazywanego aksamitem, skóry i złotych nici.


Ta część wystawy zawiera pamiątki wojskowe.
Jedną z pamiątek jest narzuta na konia.
Taka narzuta nazywa się Rząd.
Rząd należał do księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego.
Rząd składa się z 12 drogich elementów.
Elementami są:
- siodło z czaprakiem
- pary olster z taszkami
- ogłowie z kantarem
- strzemiona
- podpiersie
- podogonie


Czaprak to skórzana narzuta, dzięki której nie rani się skóry konia.
Pary Olster z taszkami - dwie kieszenie na pistolety
Strzemiona - paski z metalowym końcem. Trzymają stopę podczas jazdy konno.
Podpiersień - część na pierś konia.
Podogonie - część zakładana pod ogon konia.
Ogłowie z kantarem - część na głowę konia.
Rząd został ozdobiony złotem oraz srebrem.
Rząd powstał między rokiem latach osiemdziesiątych 18 wieku. Wykonali go rzemieślnicy z Warszawy.
Rzemieślnicy byli pochodzenia żydowskiego, mieszkali w Warszawie.
Było trzech rzemieślników.
Pierwszy z nich nazywał się Sender i potrafił tworzyć ozdoby ze złota.
Drugi z nich nazywał się Morycz i potrafił uszyć wzory na materiale.
Trzeci z rzemieślników jest do tej pory nieznany.


Co się stało po pierwszym rozbiorze Polski
Po pierwszym rozbiorze Polski, Polska utraciła część swoich ziem.
Ta część ziem Polski, stała się częścią Austrii.
Cesarz Józef II utworzył prestiżowy oddział wojska o nazwie “Galicyjska Gwardia Szlachecka”.
Dowódcą Gwardii Szlacheckiej został książę Czartoryski.
Gwardia Szlachecka została utworzona w celu uspokojenia konfliktu ze szlachtą.
Gwardia była nazywana Gwardią Polską.
Gwardia była często osobistą ochroną władcy.
Galicyjska Gwardia Szlachecka była ubrana w bardzo drogie mundury oraz posiadała drogie wyposażenie takie jak broń.
Drogie mundury oraz rząd dla konia, miały pokazywać innym krajom Polskie bogactwo.


Po obydwóch stronach na siodła widzimy orły cesarskie.
Orły posiadają dwie głowy oraz tarczę.
Na tarczy znajduje się herb Galicji i Lodomerii.
Galicja i Lodomeria to obszary, które zostały odebrane Polsce podczas rozbiorów.
HTMLText_A0F2400F_E810_6FA1_41E0_969BC11AE875.html =


Obraz pod tytułem „Świątynia Sybilli w Puławach”
Obraz został namalowany farbami olejnymi.
Pochodzi on z 19 wieku.


Przeprowadzka rodziny Czartoryskich i wybudowanie Muzeum
Rodzina Czartoryskich, musiała przeprowadzić się do Puław.
Puławy to niewielka miejscowość między Lublinem a Warszawą.
Powodem przeprowadzki, była niezgoda i konflikt polityczny.
Konflikt odbywał się pomiędzy rodziną Czartoryskich, a królem Polski.
Królem Polski był Stanisław August Poniatowski.
Księżna Izabela Czartoryska rozbudowała pałac oraz wybudowała obok pałacu bardzo duży park.
Park był tak wielki i piękny, jak park królewski.
Izabela wybudowała również miejsca do rozwoju umiejętności dla malarzy, pisarzy i naukowców.
Dzięki tym nowoczesnym budowlom, do Puław przybyło wielu naukowców oraz artystów.
Puławy były porównywane do greckich Aten.
Puławy stały się miejscem do nauki i rozwoju dla wielu osób.
Puławy stały się też miejscem do spotkań z zagranicznymi politykami.
Mieszkańcy miasta o nazwie Puławy w tamtych czasach często opowiadali o patriotyzmie.
Patriotyzm to miłość do własnego kraju.



Co znajduje się na obrazie
Na obrazie znajduje się okrągły budynek.
Dookoła budynku znajdują się kolumny, a na górze budynku widać kopułę.
Ten budynek to świątynia.
Świątynia jest w jasnym kolorze.
Stoi pomiędzy ciemnymi, zielonymi drzewami.
Świątynia znajduje się w Parku Puławskim.
Park znajduje się nad rzeką Wisłą.


Historia Świątyni Sybilli
Księżna Izabela Czartoryska chciała stworzyć piękne miejsce do pokazywania swojej kolekcji pamiątek.
Pamiątki te, to zabytki historyczne takie jak: zbroje, miecze, mundury i ozdoby ubrań.
Niestety w tamtych czasach, Polska nie była wolnym krajem.
Polska znajdowała się w ciężkiej sytuacji politycznej.
Była pod zaborami.
Izabela chciała, aby pamiątki przypominały Polakom o chęci do walki za wolną Polskę.
Chęć do walki za wolną Polskę nazywana jest patriotyzmem.


Izabela poprosiła zagranicznego architekta Chrystiana Piotra Aignera o wybudowanie tej pięknej świątyni.
Świątynia była budowana przez 3 lata, a budowa zakończyła się w 1801 roku.
Świątynia jest bardzo podobna do budynku nazywanego Rotundą, w mieście Tivoli, we Włoszech.


W środku Świątyni zostało utworzone muzeum, w którym Izabela umieściła wszystkie pamiątki.
W sanktuarium historycy umieszczali pamiątki po sławnych Polakach.
Nad wejściem do muzeum wisiała tablica z napisem „Przeszłość- Przyszłości”.
Napis na tablicy został wymyślony przez Izabelę, która powtarzała, że przyszłość Polaków jest zależna od ich przeszłości.
Izabela była patriotką i troszczyła się o wartości patriotyczne Polaków.
Muzeum uratowało wiele wspaniałych pamiątek od zniszczenia.
HTMLText_A1478FA6_E811_F0E3_41C7_477B2FC6AFE7.html =
Obraz pod tytułem „Portret Księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej”
Obraz został namalowany w 1790 roku w Londynie.
Został namalowany farbami olejnymi.
Obraz namalowała malarka Maria Luisa Cosway.


Opis Życia Malarki
Malarka Maria Luisa była Włoszką, a jej dziadkowie pochodzi z Wielkiej Brytanii.
Malarka malowała obrazy dla klientów z Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch.
Studiowała na słynnej szkole rysunku we Florencji, czyli we Włoszech.
Potem malarka pracowała w pracowni słynnego malarza Pompeo Batoniego.
W pracowni, malarka tworzyła portrety dla arystokracji.
Malarka wyszła za mąż za Richarda Cosway’a, który był malarzem małych portretów.
Po ślubie malarka zamieszkała w Wielkiej Brytanii wraz z mężem.
W Wielkiej Brytanii obrazy Marii stały się bardzo popularne.
Maria zaprzyjaźniła się z arystokracją z Wielkiej Brytanii.
Potrafiła mówić po angielsku, włosku i francusku, więc mogła mieć przyjaciół z różnych krajów.


Historia stworzenia obrazu
Malarka lubiła zapraszać arystokratów na popularne spotkania w Londynie.
Na przykład gościem malarki była księżna Izabela Czartoryska z synem Adamem Jerzym.
Podczas spotkania Izabeli z Marią, malarka stworzyła portret Izabeli.
Na portrecie znajduje się Izabela, w białej, długiej sukience.
Sukienka ma wysoki, jasny kołnierz.
Na ramieniu, niebieską szarfę.
Izabela jest ubrana w ciemny płaszcz.
Na głowie ma białą chustę.
Chusta jest częściowo zawinięta.
Do sukienki przyczepiony jest wysoki kołnierz, niebieska szarfa i ciemny płaszcz.
Za Izabelą na obrazie, znajduje się park.
Przy Izabeli leży jej pies o imieniu Kozio.


Izabela z Flemmingów Czartoryska – Izabela posiadała bardzo długie nazwisko.
Jej rodzice mieli na nazwisko Flemmingowie. Część „ z Flemmingów” opisywało jej pochodzenie z rodziny o takim nazwisku.



HTMLText_A188322F_E810_13E1_41E7_337C7AD752B1.html =
Widok Domu Gotyckiego
HTMLText_A19C9D6C_E810_7066_41EB_4F1281B925EE.html =
Rzeźby – Adam Jerzy Czartoryski i Anna Zofia Czartoryska
Rzeźby zostały wykonane we Francji w 1845 roku.
Rzeźby są wykonane z białego marmuru.


Historia rzeźbiarza
Te rzeźby zostały wykonane przez rzeźbiarza Władysława Oleszczyńskiego.
Rzeźbiarz żył od 1807 do 1866 roku.
Władysław był jednym z najlepszych polskich rzeźbiarzy.
Tworzył on rzeźby w epoce zwanej romantyzm.


Powstanie Listopadowe zakończyło się klęską.
Przez tą klęskę, rzeźbiarz musiał uciec z kraju.
Dołączył on do „Wielkiej Emigracji w Paryżu” czyli wielkiej ucieczki Polaków do Francji.
Rzeźbiarz należał wówczas do Towarzystwa Historyczno-Literackiego.
Towarzystwo było grupą ludzi, która we Francji zbierała informacje na temat tego co się dzieje w Polsce.
Towarzystwo przekazywało informacje, z innym uciekinierom z Polski.
Władysław Oleszczyński spędził we Francji 25 lat życia.
Podczas tych 25 lat spotkał wielu francuskich artystów oraz stworzył wiele wspaniałych dzieł.
Oleszczyński inspirował się rzeźbami innych artystów z Francji.
Artyści z Francji zaczynali wtedy tworzyć rzeźby o tematyce patriotycznej.
Dawniej artyści tworzyli rzeźby “neoklasyczne”.
Neoklasycyzm to tworzenie rzeźb i obrazów na wzór antyczny czyli tak, jak w starożytnej Grecji i Rzymie.


Kogo przedstawiają rzeźby
Rzeźby na wystawie to figurki 2 słynnych osób.
Osoby te to książę Adam Jerzy Czartoryski i księżna Anna Zofia z Czartoryska.
Adam Czartoryski i jego żona Anna Zofia żyli na przełomie 18 i 19 wieku.
Adam był przywódcą politycznego stronnictwa konserwatywnego.
Stronnictwo działało w pałacu na wyspie Świętego Ludwika w Paryżu, we Francji.
Księżna Anna Zofia założyła Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich w 19 wieku.
Celem towarzystwa była opieka nad kobietami, które straciły mężów podczas wojny.
Towarzystwo opiekowało się też dziećmi, których rodzice zmarli.
Towarzystwo zapewniało wdowom i dzieciom edukację.


Rzeźbiarz, Władysław Oleszczyński stworzył bardzo dużo posągów.
Oprócz posągów, rzeźbiarz stworzył bardzo dużo nagrobków, medalionów i pomników.
Rzeźby, które są na wystawie są wykonane bardzo dokładnie
Zwróć uwagę na elegancję tych postaci.
Elegancja oraz bardzo miękkie kontury rzeźby, są jej znakami szczególnymi.
HTMLText_A25D7BD5_E810_10A1_41DD_57049FBBCCD7.html =
Obraz pod tytułem „Portret księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego w mundurze komendanta Szkoły Rycerskiej”
Portret został namalowany w Wiedniu w Austrii w 19 wieku.
Został namalowany techniką olej na płótnie.
Obraz namalował Josef Grassi.


Kto jest namalowany na portrecie?
Na portrecie namalowany jest Adam Kazimierz Czartoryski.
Adam był synem Augusta Aleksandra oraz Marii Zofii z Sieniawskich.
Adam był bardzo wykształconym człowiekiem.
Znał on wiele języków obcych.
Adam był wielkim fanem literatury.
Przez całe życie stworzył bardzo pokaźny zbiór książek.


Adam przez większość życia był politykiem.
W 1761 roku ożenił się z Izabelą z Flemmingów.
Izabela po ślubie założyła muzeum w Puławach.


Na portrecie Adam Kazimierz ubrany jest w mundur komendanta.
Mundur pochodzi z warszawskiej Szkoły Rycerskiej.
Szkoła była zwana także „Korpusem Kadetów”.
Ukończenie Szkoły Rycerskiej dawało absolwentom dużą wiedzę.
Absolwent miał szeroką wiedzę ogólną o świecie, praktyczne przygotowanie do służby wojskowej oraz obywatelskiej.
Absolwentem nazywamy osobę, która ukończyła szkołę.


Adam był mianowany komendantem w 1768 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Adam w chwili mianowania miał 34 lata.
Na obrazie Adam na przyczepiony do piersi „Order Świętego Stanisława”.



Twórcą portretu jest Josef Grassi. Żył on na przełomie 18 i 19 wieku.
Był on jednym z najlepszych malarzy portretów w okresie oświecenia w Polsce.
W tym czasie równie wybitnymi malarzami byli: Marcell Bacciarell i Giovanni Battista Lampi.
Twórca pod koniec 18 wieku mieszkał w Warszawie.
W Warszawie malował portrety przedstawicieli arystokracji.
Artysta tworzył portrety Polaków zarówno przed, i po zamieszkaniu w Warszawie.
HTMLText_A2A86E90_E810_10BF_41E6_4E078CB1B768.html =
Obraz pod tytułem „Kiermasz w Parku”
Obraz został namalowany w Polsce w 1785 roku.
Został wykonany techniką olejną na płótnie.
Obraz namalował Jan Piotr Norblin.


Historia obrazów
W zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich znajdują się trzy obrazu Jana Piotra Norblina.
Zanim znalazły się w muzeum, były wystrojem salonu w pałacu księżnej Izabeli Czartoryskiej.
Pałacyk znajdował się pod Warszawą w mieście Powązki.
Obrazy znajdowały się w salonie Izabeli tylko przez 10 lat.
W 1794 roku zostały wywiezione z Powązek.
W tym samym roku odbywało się powstanie kościuszkowskie.
Miejscowość Powązki została zniszczone przez wojska rosyjskie i pruskie.
Rodzina Czartoryskich musiała przenieść się do Puław.
Rodzina zabrała ze sobą obrazy Norblina.
Przez powstanie listopadowe, rodzina musiała ponownie się przenieść.
Obrazy zostały przeniesione do Podzamcza Zamoyskich.
W 1893 roku obrazy zostały przeniesione do Krakowa.



Opis obrazów
Wszystkie 3 obrazy prezentują „fęte champętre” i „fęte galante”
Fęte Champętre po francusku oznacza, w dosłownym znaczeniu, święto wiejskie.
Fęte Galante oznacza święto wytworne.
Na obrazach jest ukazana arystokracja w parkach lub ogrodach.


Malowanie obrazów o takiej tematyce było 19 wieku bardzo popularne.
Chętnie malowali je artyści z Francji.


Największy z tych 3 obrazów nazywa się „Kiermasz w Parku”.
Namalowani są na nim zamożni ludzie.
Ludzie na obrazie ubrani są według francuskiej mody.
Ludzie bawią się, tańczą i rozmawiają.
Dookoła ludzi namalowane są drzewa oraz namioty.
Pod namiotami rozstawione są kiermasze.
HTMLText_A2AF7AA9_E810_30EE_41B5_BCE8D2C05205.html =
Rzeźby – Adam Jerzy Czartoryski i Anna Zofia Czartoryska
Rzeźby zostały wykonane we Francji w 1845 roku.
Rzeźby są wykonane z białego marmuru.


Historia rzeźbiarza
Te rzeźby zostały wykonane przez rzeźbiarza Władysława Oleszczyńskiego.
Rzeźbiarz żył od 1807 do 1866 roku.
Władysław był jednym z najlepszych polskich rzeźbiarzy.
Tworzył on rzeźby w epoce zwanej romantyzm.


Powstanie Listopadowe zakończyło się klęską.
Przez tą klęskę, rzeźbiarz musiał uciec z kraju.
Dołączył on do „Wielkiej Emigracji w Paryżu” czyli wielkiej ucieczki Polaków do Francji.
Rzeźbiarz należał wówczas do Towarzystwa Historyczno-Literackiego.
Towarzystwo było grupą ludzi, która we Francji zbierała informacje na temat tego co się dzieje w Polsce.
Towarzystwo przekazywało informacje, z innym uciekinierom z Polski.
Władysław Oleszczyński spędził we Francji 25 lat życia.
Podczas tych 25 lat spotkał wielu francuskich artystów oraz stworzył wiele wspaniałych dzieł.
Oleszczyński inspirował się rzeźbami innych artystów z Francji.
Artyści z Francji zaczynali wtedy tworzyć rzeźby o tematyce patriotycznej.
Dawniej artyści tworzyli rzeźby “neoklasyczne”.
Neoklasycyzm to tworzenie rzeźb i obrazów na wzór antyczny czyli tak, jak w starożytnej Grecji i Rzymie.


Kogo przedstawiają rzeźby
Rzeźby na wystawie to figurki 2 słynnych osób.
Osoby te to książę Adam Jerzy Czartoryski i księżna Anna Zofia z Czartoryska.
Adam Czartoryski i jego żona Anna Zofia żyli na przełomie 18 i 19 wieku.
Adam był przywódcą politycznego stronnictwa konserwatywnego.
Stronnictwo działało w pałacu na wyspie Świętego Ludwika w Paryżu, we Francji.
Księżna Anna Zofia założyła Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich w 19 wieku.
Celem towarzystwa była opieka nad kobietami, które straciły mężów podczas wojny.
Towarzystwo opiekowało się też dziećmi, których rodzice zmarli.
Towarzystwo zapewniało wdowom i dzieciom edukację.


Rzeźbiarz, Władysław Oleszczyński stworzył bardzo dużo posągów.
Oprócz posągów, rzeźbiarz stworzył bardzo dużo nagrobków, medalionów i pomników.
Rzeźby, które są na wystawie są wykonane bardzo dokładnie
Zwróć uwagę na elegancję tych postaci.
Elegancja oraz bardzo miękkie kontury rzeźby, są jej znakami szczególnymi.
HTMLText_A36AE8C9_E810_10AE_41E1_919E5C4CAD98.html =
Obraz pod tytułem „Portret księcia Augusta Aleksandra Czartoryskiego”
Portret namalowany w Polsce w 18 wieku.
Namalowany został techniką olejną na płótnie.
Nie wiemy kto namalował obraz.


Historia osoby namalowanej na obrazie
Na portrecie znajduje się August Aleksander Czartoryski.
Żył on w latach 1697-1782.
August był osobą, która zwielokrotniła majątek rodziny Czartoryskich.
August był synem wileńskiego kasztelana Kazimierza i Izabeli z Morsztynów.
W ciągu życia August zajmował się głównie sprawami politycznymi.
Na przykład był starostą ziem podolskich lub był generałem wojsk koronnych.
Był również wojewodą ruskim i regimentarzem armii koronnej.


Synem Augusta był Adam Kazimierz.
Adam ożenił się później z Izabelą z Flemmingów.


Portret został stworzony na wzór innego obrazu namalowanego przez francuskiego artystę Louisa de Silverstera.
Na obydwu portretach Czartoryski jest przedstawiony podobnie, czyli w zbroi, błękitnej wstędze oraz z Orderem Orła Białego.


Obraz był prezentem od Konstantego Zamoyskiego dla Muzeum Czartoryskich.
HTMLText_A3B5F6F1_E810_F061_41D1_C99369704FB6.html =
Obraz pod tytułem „Portret księcia Władysława Czartoryskiego”
Portret został namalowany w Paryżu we Francji w 1892 roku
Portret został namalowany farbami olejnymi na płótnie.
Portret został namalowany przez artystę, Teodora Axentowicza.


Historia osoby namalowanej na portrecie.
Na portrecie namalowany jest Władysław Czartoryski.
Władysław urodził się 1828 roku i zmarł w 1894 roku.
Władysław był synem Adama Jerzego Czartoryskiego oraz Anny Zofii Czartoryskiej.
Po śmierci Adama Jerzego, Władysław został przywódcą “obozu politycznego skupionego wokół Hôtel Lambert w Paryżu”.


Wyjaśnienie pojęcia „Hôtel Lambert w Paryżu”.
Hôtel Lambert powstał w 1833 roku.
Hôtel to budynek, który do dzisiaj znajduje się wyspie Świętego Ludwika w centrum Paryża, we Francji.
Był on obozem polskich uciekinierów po powstaniu listopadowym. Tutaj mogli się schronić.
Uciekinierzy zwykle byli arystokratami.


Dalsza historia osoby namalowanej na portrecie.
Siostrą Władysława była Izabella Elżbieta Działyńska, która żyła na przełomie 18 i 19 wieku.
Izabella Elżbieta i Władysław bardzo kochali sztukę.
Podobnie jak ich ojciec, Adam Jerzy Czartoryski.
Adam Jerzy kontynuował dzieło swojej matki Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. To ona założyła pierwszą galerię sztuki w Puławach.
W trudnych czasach Adam Jerzy zabrał pamiątki i przewiózł do Francji. Chciał je ochronić po powstaniu listopadowym. Adam Jerzy zabezpieczył pamiątki w Hotelu Lambert.
Rodzeństwo, Izabella i Władysław, chciało zachować tradycję rodzinną.
Rodzeństwo wspólnie zbierało kolejne pamiątki takie jak obrazy i rzeźby.
W 1878 roku Władysław Czartoryski otworzył Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie.


Na portrecie Władysław Czartoryski jest ubrany w tradycyjny, polski strój.
Strój był złożony z części ubioru o nazwach: kontusz i żupan.
Te części stroju, kojarzyły się Polakom z patriotyzmem.
W okresie rozbioru Polski, bardzo ważne było aby strój symbolizował patriotyzm.
Na obrazie za Władysławem wisi gobelin, czyli duży materiał ozdobny zawieszany na ścianie.
Za Władysławem jest również zbroja karacenowa.
Zbroja karacenowa jest zrobiona z metalowych łusek przypominających łuski ryb.
Jest bardzo droga i wykonana z drogich materiałów.
Zbroja ta była noszona przez Mikołaja Hieronima Sieniawskiego.
Mikołaj był hetmanem polnym konnym, czyli dowódcą wojska polskiego.
Mikołaj brał udział w kampaniach Jana Sobieskiego.
Kampanie Jana Sobieskiego to walki wojsk pod Chocimiem i pod Wiedniem. Odbywały się w 2 połowie 17 wieku.
Prawdziwa Zbroja Karacenowa teraz znajduje się w Sali o nazwie „Wiktoria Wiedeńska” na pierwszym piętrze Muzeum, które właśnie oglądasz.
Zbroja była przekazywana z pokolenia na pokolenie.
Każdy właściciel wprowadzał w zbroi poprawki.
Poprawki pozwalały na dopasowanie rozmiaru zbroi do aktualnego właściciela.
Takie zbroje były popularne w Polsce w 2 połowie 17 wieku.
Symbolizowały one kulturę sarmacką.
Na tych zbrojach tworzone były starożytne wzory.
HTMLText_A9216F36_E8F0_11E3_41E4_FDBC2BD556A5.html =


HTMLText_A965D36E_E8F0_1062_4191_01914A84CD17.html =


HTMLText_A9B9C077_E8F0_1061_41DB_2BEB24EA2265.html =


HTMLText_AA6E1127_E8F0_11E1_41E7_064BCB3B9C00.html =


HTMLText_ABE3C240_E8F0_339F_41D6_53E34DAAECE5.html =


HTMLText_ABF9925F_E8F0_13A1_41D0_0C0E38FF2E60.html =


HTMLText_ACAD0471_E8F0_1061_41DB_A52AB6095B39.html =


HTMLText_ACB1B870_E8F0_F07F_41E0_8F391A3B112F.html =


HTMLText_AD7CA706_E810_31A2_41C4_687A5F26BDA6.html =
Wachlarze Marii Amparo
Wachlarze zostały wykonane w 19 wieku.
Zostały wykonane w sklepiku dla młodych kobiet w Paryżu.


Do kogo należały wachlarze?
Wachlarze na wystawie należały do Marii Amparo.
Maria była również nazywana hrabiną „Vista Alegre”.
Maria była pierwszą żoną księcia Władysława.
Władysław był założycielem Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie.


Opis wachlarzy
Wachlarze są wykonane techniką charakterystyczną dla „sztuki użytkowej” z 19 wieku.
Wachlarze były jednocześnie dekoracją domu, jak i przedmiotem do użytku codziennego.
Były bardzo kosztownie wykonane.
Wszystkie trzy wachlarze są ozdobione malowidłami .
Namalowano na nich postacie z mitologii, sztuki lub życia codziennego szlachty i chłopów.
Wachlarze wykonane są z delikatnego papieru.
Papier przyczepiony jest do „stelaży”.
Stelaże to elementy utrzymujące wachlarz i pozwalające go rozwijać.
Stelaże wykonane są z kości słoniowej i masy perłowej.
Są ozdobione złotem.
Ozdoby malarskie zostały wykonane przez słynnych włoskich artystów.


Na jednym z wachlarzy namalowane są sceny ze sztuki teatralnej „Comedii Dell’arte”.
Ten wachlarz Maria Amparo dostała w prezencie od cesarzowej Eugenii.
Cesarzowa była żoną Napoleona 3.
Na wachlarzu namalowana jest duża litera N z koroną.
Litera oznacza Napoleon III, a korona oznacza cesarza.
HTMLText_AD97614C_E8F0_11A6_41D1_6C6AC8487C5A.html =


HTMLText_AE5F3C48_E8F0_17AF_41EB_5C37B42D97AD.html =


HTMLText_AE91EF88_E8F0_10AF_41D6_5776A810C22D.html =


HTMLText_AEF0FBF4_E810_7067_41CB_263777782A53.html =
Klucz do Świątyni Sybilli
Klucz był zrobiony w Polsce, w 1804 lub 1805 roku.
Klucz jest zrobiony ze złota, mosiądzu i stali.
Ten klucz otwiera drzwi do puławskiej Świątyni Sybilli.
Twórca klucza chciał wykonać go w taki sposób, by miał on wyjątkowy kształt.
Twórca użył różnych rodzajów metalu aby go ozdobić.


Co to jest Sybilla
Sybilla to świątynia wybudowana w Puławach.
Drugie znaczenie słowa Sybilla to imię żeńskie pochodzenia greckiego.
W mitologii greckiej Sybilla oznacza wieszczka przepowiadająca przyszłość.


Wygląd klucza
Klucz wygląda jak laska dla dziadka, dookoła laski wspinają się metalowe węże, a po bokach znajdują się duże skrzydła.
Taki kształt nazywa się kaduceuszem.
Na kluczu można zobaczyć grecki napis, który przetłumaczony na język polski oznacza „Otwieram Świątynię Pamięci”.
Twórcą klucza był artysta pochodzący z Sycylii.


Historia Klucza
Klucz był prezentem od Marii Wirtemberskiej dla Izabeli Czartoryskiej.
Izabela Czartoryska była matką Marii Wirtemberskiej.
Prezent był podarowany z okazji imienin Izabeli w 1804 roku.


Co to jest Kaduceusz
W mitologii przedmiot o nazwie „Kaduceusz” ma magiczne siły zakończenia wojen oraz otwierania drzwi do świata zmarłych.
W mitologii, Kaduceusz był prezentem greckiego Boga Piękna Apollo dla boskiego posłańca Hermesa.
Napis na kluczu „Otwieram Świątynie Pamięci” oznacza otwieranie przez Izabelę Czartoryską bramy Świątyni w Sybilli.
HTMLText_AF083E37_E813_F3E2_41DD_7FE4B85CEE09.html =
Order „Złotego Runa”, należący do księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego .
Order jest zrobiony z miedzi, złota oraz materiału o nazwie jedwab.
Został on zrobiony w Austrii w latach około 1750 a 1850.


Co to jest order
Order to nagroda od króla lub prezydenta.
Order jest przyznawany za wyjątkowe osiągnięcia.
Order wygląda jak duża przypinka, zazwyczaj zrobiony jest z drogich metali.


Historia Orderu Złotego Runa
Order Złotego Runa, jest jedną z najstarszych i najsłynniejszych nagród.
Order został stworzony w 1430 roku przez francuskiego księcia Filipa III Dobrego.
Order był symbolem rycerzy.
Po śmierci rodziny księcia, order stał się symbolem królewskiej rodziny Habsburgów.
Stanie się symbolem oznacza, że tylko rodzina Habsburgów mogła wręczać order.


Historia otrzymania orderu
Rodzina Czartoryskich przyjaźniła się z rodziną Habsburgów od 18 wieku.
Książę Adam Kazimierz Czartoryski rozpoczął karierę polityczną w wojsku. Wcześniej sukcesy odnosił jego ojciec, August Aleksander Czartoryski.


Adam Kazimierz zdobył wysoką rangę w wojsku. W drugiej połowie 18 wieku Adam Kazimierz został dowódcą wojska o nazwie Galicyjska Gwardia Szlachecka.
Po rozpadzie Polski, Adam został szefem wojska o nazwie „9 Pułk Piechoty”.
Podczas Wojen Napoleońskich, Adam Kazimierz dostał nagrodę oraz najwyższe stanowisko w wojsku o nazwie „Feldmarszałek”.
O tej nagrodzie usłyszała rodzina Habsburgów. Rodzina Habsburgów
chciała dać Adamowi Kazimierzowi nagrodę Złotego Runa.
Order Złotego Runa dostał w 1808 roku.


Adam otrzymał bardzo ozdobny order.
Jest wykonany z drogich materiałów metali, złota oraz kolorowej masy szklanej o nazwie emalia.
Order był zawieszony na czerwonej wstążce z materiału o nazwie „mora”.
Część orderu o nazwie „runo”, przedstawia wyrzeźbioną skórę martwego barana.
Do orderu został zaczepiony pierścień.
Na pierścieniu był mały smok i napis „Preticm lavorvm non vile”, co po polsku oznacza “Niemała nagroda trudów”.
Napis ten oznacza, że za duży wysiłek, należy się duża nagroda.
Bardzo mało ludzi na świecie otrzymało nagrodę Złotego Runa.
Każdy kto go otrzymał, mógł liczyć na wyjątkowe, królewskie traktowanie.


Na swoim portrecie, Adam Kazimierz jest bardzo stary.
Widać, zawieszony na jego ubraniu Order Złotego Runa.


Wojny Napoleońskie - to wojny, które prowadziła Francja z państwami Europy od 1803 roku do 1815 roku.
HTMLText_AF229B1D_E8F0_11A6_41D3_311C9CE99906.html =
Widok Domu Gotyckiego
HTMLText_AF27D8B2_EEEE_56A2_41EB_30B92B674DA9.html =


HTMLText_AF347C79_E8F0_106E_41E7_EAF1A76F237B.html =


HTMLText_AF7C3381_EEE2_5B5E_41E1_085F26833D23.html =
Sale z zabytkami, należącymi do książęcej rodziny Czartoryskich.


Początek zwiedzania
Zwiedzanie rozpoczynasz tutaj.
W tej sali znajdują się pamiątki, należące do rodziny Czartoryskich.
Rodzina zebrała bardzo dużo pamiątek, które możesz oglądać w tej sali.


Rodzina, która zbudowała galerię.
Czartoryscy to nieżyjąca już rodzina, która była częścią rodziny królewskiej w Polsce.
Historia rodziny Czartoryskich jest ważna dla kultury polskiej. Czartoryscy byli bogatą, rodziną. Należeli do arystokracji. Członkowie rodziny Czartoryskich byli wybitnymi politykami i kolekcjonerami. Odnosili sukcesy.


Zwróć uwagę na portrety rodziny, które widać w tej sali.
Portrety to obrazy, które ukazują różne osoby należące do rodziny. Możesz zobaczyć jak one wyglądały i jak się ubierały.


Arystokracja - ludzie, urodzeni w arystokratycznej rodzinie.
Arystokraci często byli bardzo dobrze wykształceni i bogaci. Dawniej zajmowali najwyższe pozycje w społeczeństwie.


Ważną osobą, która zapoczątkowała Muzeum była Izabela z Flemmingów Czartoryska. Księżna Izabela była żoną księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego.
Izabela bardzo lubiła zbierać obrazy oraz pamiątki.
Pamiątki, stały się pierwszymi eksponatami w jej prywatnym muzeum.


Kto opiekował się muzeum?
Pierwszymi opiekunami muzeum byli synowie Izabeli i Adama Kazimierza.
Synowie nazywają się Adam Jerzy i Konstanty. Żyli oni na przełomie 18 i 19 wieku.
Obydwoje byli żonaci i doczekali się potomków.
Po ich śmierci, kolejnymi opiekunami muzeum byli ich potomkowie.
Rodzina Czartoryskich z pokolenia na pokolenie opiekowała się muzeum.


Co jest w galerii?
W tej galerii pokazywane są klucze do Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Świątynia i Dom Gotycki to budynki, które do dzisiaj znajdują się w Puławach.
Na półkach w Muzeum widzisz pamiątki po rodzinie Czartoryskich, na przykład: medale, ubrania, naczynia oraz książki.
Wszystkie pamiątki są pięknie ozdobione.
Pamiątki są zrobione z bardzo drogich materiałów.
Wykonali je zdolni artyści.
HTMLText_AF7D7380_EEE2_5B5E_41D0_A40219D80CB8.html =
Muzeum Książąt Czartoryskich to niezwykle cenna kolekcja o profilu historyczno-artystycznym, stworzona przez przedstawicieli jednego z najznakomitszych rodów polskich – Czartoryskich herbu Pogoń litewska, a od roku 2017 należąca do Muzeum Narodowego w Krakowie. Początki tej instytucji, działającej w tym mieście od roku 1876, sięgają pierwszych lat XIX wieku i powstałych w Puławach pawilonów parkowych: Świątyni Sybilli (1801) i Domu Gotyckiego (1809), w których księżna Izabela Czartoryska udostępniła zwiedzającym gromadzone przez siebie patriotyczne pamiątki historyczne oraz dzieła sztuki, miedzy innymi obrazy Leonarda da Vinci, Rafaela (zaginiony podczas II wojny światowej) i Rembrandta. Losy kolekcji – ściśle związane z losami właścicieli uwikłanych w tragiczne dzieje Ojczyzny – po powstaniu listopadowym i emigracji powróciły do Krakowa. Wzbogacona o nowe zakupy kolekcja stała się nowoczesnym – na swoje czasy – muzeum, które przetrwało do naszych czasów. Od ponad dwustu lat jego ideę wyrażają słowa „Przeszłość Przyszłości”, motto puławskiej Świątyni Sybilli, umieszczone w nadprożu na początku ekspozycji.


KPB
HTMLText_AF7DB381_EEE2_5B5E_41D7_76B410D2EECA.html =


HTMLText_AF950199_E810_10A1_41C2_2FB3D6A6C620.html =
Szkatuła Królewska
Księżna Izabela Czartoryska zbierała pamiątki ważnych osób historii Polski.
Izabela chciała aby pamiątki przypominają ludziom o historii Polski.
Izabela w 19 wieku kazała wybudować budynek , aby w nim umieścić wszystkie pamiątki.
Pamiątkami były zbroje, mundury i książki.
Pamiątki należały kiedyś do Polskich artystów.
W świątyni było muzeum oraz centrum dla artystów.
Świątynia nazywała się Świątynią Sybilli.
W świątyni znajdowała się wyjątkowa pamiątka - Szkatuła Królewska.
Szkatuła Królewska to skrzynka, zrobiona z drewna o nazwie heban.
W środku skrzyni położony jest fioletowo-czerwony materiał o nazwie aksamit.
W środku skrzyni można było dawniej znaleźć pamiątki po polskich Królach i ich rodzinach.
Pamiątkami w skrzyni było 70 przedmiotów takich jak biżuteria, obrazy i drogie naczynia.
Niestety niektóre rzeczy ze skrzyni zostały ukradzione w 1939 roku.
W czasie wojny, rzeczy zostały skradzione przez nazistów.


Co jest w szkatułce?
Po kradzieży przedmiotów w czasie wojny, w skrzyni zostało tylko kilka przedmiotów.
Te kilka przedmiotów możesz oglądać dzisiaj na wystawie.
Jednym z przedmiotów jest “relikwiarz drzewa Krzyża Świętego”, czyli figurka krzyża świętego.
Kolejnym przedmiotem ze skrzyni jest sakiewka.
Sakiewka to mały, ozdobny worek do przechowywania pieniędzy lub innych małych przedmiotów.
Sakiewka była uszyta przed Marię Józefę dla jej teścia.
Kolejne przedmioty to „dyptyk” z portretami żon króla Zygmunta Augusta II oraz puszka zegara, należąca do Zygmunta.


Dyptyk to podwójny, otwierany obraz.
Puszka zegara to opakowanie, w którym znajduje się mechanizm zegara.
HTMLText_AFFC7C99_EEEE_4D6E_41E2_E2F11F22811A.html =
Sale z zabytkami, należącymi do książęcej rodziny Czartoryskich.


Początek zwiedzania
Zwiedzanie rozpoczynasz tutaj.
W tej sali znajdują się pamiątki, należące do rodziny Czartoryskich.
Rodzina zebrała bardzo dużo pamiątek, które możesz oglądać w tej sali.


Rodzina, która zbudowała galerię.
Czartoryscy to nieżyjąca już rodzina, która była częścią rodziny królewskiej w Polsce.
Historia rodziny Czartoryskich jest ważna dla kultury polskiej. Czartoryscy byli bogatą, rodziną. Należeli do arystokracji. Członkowie rodziny Czartoryskich byli wybitnymi politykami i kolekcjonerami. Odnosili sukcesy.


Zwróć uwagę na portrety rodziny, które widać w tej sali.
Portrety to obrazy, które ukazują różne osoby należące do rodziny. Możesz zobaczyć jak one wyglądały i jak się ubierały.


Arystokracja - ludzie, urodzeni w arystokratycznej rodzinie.
Arystokraci często byli bardzo dobrze wykształceni i bogaci. Dawniej zajmowali najwyższe pozycje w społeczeństwie.


Ważną osobą, która zapoczątkowała Muzeum była Izabela z Flemmingów Czartoryska. Księżna Izabela była żoną księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego.
Izabela bardzo lubiła zbierać obrazy oraz pamiątki.
Pamiątki, stały się pierwszymi eksponatami w jej prywatnym muzeum.


Kto opiekował się muzeum?
Pierwszymi opiekunami muzeum byli synowie Izabeli i Adama Kazimierza.
Synowie nazywają się Adam Jerzy i Konstanty. Żyli oni na przełomie 18 i 19 wieku.
Obydwoje byli żonaci i doczekali się potomków.
Po ich śmierci, kolejnymi opiekunami muzeum byli ich potomkowie.
Rodzina Czartoryskich z pokolenia na pokolenie opiekowała się muzeum.


Co jest w galerii?
W tej galerii pokazywane są klucze do Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Świątynia i Dom Gotycki to budynki, które do dzisiaj znajdują się w Puławach.
Na półkach w Muzeum widzisz pamiątki po rodzinie Czartoryskich, na przykład: medale, ubrania, naczynia oraz książki.
Wszystkie pamiątki są pięknie ozdobione.
Pamiątki są zrobione z bardzo drogich materiałów.
Wykonali je zdolni artyści.
HTMLText_E6019E24_8590_10F9_4193_E925FFCA19E1.html =
Josef Grassi (1757–1838), Portret Adama Kazimierza księcia Czartoryskiego (1734– 1823) w mundurze komendanta Szkoły Rycerskiej, lata 80. XVIII w.
MNK XII-424


Portret przedstawia Adama Kazimierza Czartoryskiego, syna Augusta Aleksandra, wojewody ruskiego, i Marii Zofii z Sieniawskich (primo voto Denhoff). Odebrał on staranne wykształcenie, znał wiele języków i fascynował się literaturą. Jego zainteresowania znalazły odzwierciedlenie w gromadzonych przez całe życie wielkich zbiorach bibliotecznych. Z woli ojca był jednak przede wszystkim politykiem. W 1761 roku poślubił Izabelę z Flemmingów, przyszłą twórczynię muzeum w Puławach.
Na prezentowanym portrecie Adam Kazimierz jest ubrany w mundur komendanta warszawskiej Szkoły Rycerskiej, zwanej również Korpusem Kadetów. Na to stanowisko król Stanisław August Poniatowski mianował go 27 marca 1768 roku. Nowo wybrany komendant, liczący wówczas 34 lata, zadbał o wysoki poziom kształcenia w tej uczelni. Jej ukończenie dawało młodym przedstawicielom szlachty rozległą wiedzę ogólną i gruntowne praktyczne przygotowanie do służby obywatelskiej – tak wojskowej, jak i cywilnej. Mundur komendanta Szkoły Rycerskiej zdobią gwiazda Orderu Orła Białego i krzyż Orderu Świętego Stanisława.
Twórca portretu, Josef Grassi (1757–1838), był obok Marcella Bacciarellego i Giovanniego Battisty Lampiego najwybitniejszym reprezentantem malarstwa portretowego okresu oświecenia w Rzeczypospolitej. Artysta ten w latach 1791–1795 przebywał w Warszawie, gdzie malował podobizny przedstawicieli elit. Portrety Polaków tworzył jednak zarówno przed przyjazdem nad Wisłę – w Wiedniu – jak i po opuszczeniu Warszawy – w Dreźnie. Obraz ze zbiorów w zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich powstał zapewne w okresie wiedeńskim, około 1782 roku.


Adam Spodaryk
HTMLText_EFCB9AAF_8570_11C7_41AB_4EA49AEFE55E.html =
Malarz nieznany, Portret Augusta Aleksandra ks. Czartoryskiego (1697–1782), 1731–1750
MNK XII-420


Portret przedstawia głównego twórcę potęgi Familii Czartoryskich – Augusta Aleksandra Czartoryskiego (1697–1782), syna kasztelana wileńskiego Kazimierza i Izabeli z Morsztynów. W ciągu długiego życia August Aleksander sprawował wiele funkcji publicznych – był m.in. starostą generalnym ziem podolskich, generałem majorem, a następnie generałem lejtnantem wojsk koronnych, wojewodą ruskim i regimentarzem generalnym armii koronnej. Sprawował również liczne starostwa. Jego syn, Adam Kazimierz, był mężem Izabeli z Flemmingów, twórczyni muzeum w Puławach.
Wzorem dla twórcy portretu mógł być wizerunek Augusta Aleksandra przypisywany Louisowi de Silvestre’owi (obecnie w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie). Na obu portretach Czartoryski jest przedstawiony w zbroi oraz z błękitną wstęgą i gwiazdą Orderu Orła Białego, który otrzymał w 1731 roku. Obraz został ofiarowany do zbiorów Czartoryskich przez Konstantego Zamoyskiego z Kozłówki w 1894 roku.


Adam Spodaryk
HTMLText_F4261946_E434_DF41_41D5_E7207825D2AE.html =
Zrealizowano w ramach Projektu: "Przeszłość przyszłości - remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum Narodowe w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji"
### Label Label_0C5F13A8_3BA0_A6FF_41BD_E3D21CFCE151_mobile.text = LOREM Label_0C5F23A8_3BA0_A6FF_419F_468451E37918_mobile.text = DOLOR SIT AMET Label_0E9CEE5D_36F3_E64E_419C_5A94FA5D3CA1.text = COMPANY NAME Label_0E9CEE5D_36F3_E64E_419C_5A94FA5D3CA1_mobile.text = COMPANY NAME Label_678D5E48_680D_AB53_41A4_27910471F0C4.text = Sale Czartoryskich ### Tooltip IconButton_55C3D6DD_71EA_F51E_41D2_6E7B2B0DE3AF.toolTip = słuchawki IconButton_687B1676_7CD9_E179_41AF_720481BAFA07.toolTip = słuchawki IconButton_B7B78A66_EE66_35A2_41D4_A6953248D101.toolTip = Fullscreen ## Media ### Title album_73C93DD1_58DE_A838_41D5_85294F5A6883.label = Photo Album gereon aksonometria map_C2764E44_D32E_E6F9_41E2_4A034E09E2CF.label = Mapka_Muzeum_2 panorama_16C60DA6_1B01_1A67_41B8_7CA5F586658C.label = 4 panorama_DC0FAE39_D2C6_791A_41E1_226421A9B809.label = 11 panorama_DC12FC8E_D2CA_F9F6_41E0_DB9291D449E3.label = 12 panorama_DC5146C5_D2CA_C975_41E0_941714D7DC02.label = 13 panorama_DCA43ACB_D2CE_597D_41E4_21DDB9C7A8EE.label = 6_2 panorama_DCBF03F8_D2CE_4F1A_41E1_0E7225B6C9E9.label = 5 panorama_DCC3EB69_D2CB_DF3D_41A7_594451EA732D.label = 2 panorama_DCC9754B_D2FB_CB7E_41E3_04C1F5E81D39.label = 9 panorama_DCD64D04_D2FA_38EB_41E6_FF2E1598BD8D.label = 10 panorama_DCE35C39_D2CA_591D_41C2_234702B5FCAA.label = 8 panorama_DCE8CCB3_D2CE_392D_41DD_B154DC6AA8FA.label = 7_2 panorama_DCEE1318_D2C7_CF1A_41E9_0C3E1E2A105C.label = 14 panorama_DCFAE02C_D2CA_493A_41E8_D17A6A27BAD8.label = 3 panorama_DF5A7905_D2C6_38EA_41E7_74F65281AE16.label = 1 video_AA52C2EB_EE22_5AA2_41B8_EAF5550BB20F.label = 01. osobna kartka tekstu, wstęp video_D1A3FF19_CA14_0A1A_41C4_7C4F4C0625B9.label = 04. sale I-II czartoryskic video_D3A1A6B7_CA14_1A16_41E0_F983B4C97F95.label = 05. nieznany malarzz video_D3A44285_CA14_1AEB_41C3_9174BB504BB4.label = 15. jozef grassi video_D3A44571_CA14_1E2A_41BD_5DF03678280D.label = 16. nieznany malarz video_D3A489F3_CA14_762E_41E3_E189C420915F.label = 12. teodor video_D3A4AF7B_CA14_0A1E_41C2_A4B47AE31952.label = 14. jan piotr video_D3A4BCC3_CA14_0E6E_41C0_3E373C5BA691.label = 13. wachlarze marii video_D3A4E73E_CA14_7A16_41D8_E74ACD2D87EE.label = 11. oleszyński video_D3BA598C_CA14_16FA_41E7_87EB42CD59C7.label = 06. maria louisa cosway video_D3BB51D0_CA14_766A_41E5_07D9AD973921.label = 09. order złotego runa video_D3BB748F_CA14_7EF7_41D6_C4223176324B.label = 10. Rząd na konia video_D3BB9C54_CA14_0E6A_41D3_8D9EE45D557D.label = 07. klucz do świątyni sybili video_D3BBFF0C_CA14_0BFA_41E6_0F931061AF36.label = 08. szklatuła królweska video_DB3F51CF_CA6C_1676_41E3_1F54EAF895C2.label = 01. sale czartoryskich ## Action ### URL LinkBehaviour_BA244730_A973_A6AA_41AE_78AAA6079A46.source = //www.youtube.com/embed/M97pzy0AL0I LinkBehaviour_BC38595A_A953_EA99_41D6_1A858A61A704.source = //www.youtube.com/embed/pTp0J64RXek ## E-Learning ### Score Name score1.label = Score 1 ### Question Screen quizQuestion_3F2CDC4D_33E5_8005_41B7_1D2E50FA2034.ok = OK ### Report Screen quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.completion = Completed quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.downloadCSV = Download .csv quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.elapsedTime = Time quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.items = Items Found quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.questions = Questions quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.questionsCorrect = Correct quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.questionsIncorrect = Incorrect quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.repeat = Repeat quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.submitToLMS = Submit quizScore_3F2E8C4D_33E5_8005_41C6_86207C76D05E.title = - SCORE - ### Timeout Screen quizTimeout_3F2CDC4C_33E5_800B_41B5_44B5ED5D8305.repeat = Repeat quizTimeout_3F2CDC4C_33E5_800B_41B5_44B5ED5D8305.score = View Score quizTimeout_3F2CDC4C_33E5_800B_41B5_44B5ED5D8305.title = - TIMEOUT -