Sobieski w Częstochowie Jana Matejki. Wokół bohatera i obrazu

Wystawą "Sobieski w Częstochowie Jana Matejki. Wokół bohatera i obrazu" w Domu Jana Matejki świętujemy w tym roku 180. rocznicę urodzin i 125. rocznicę śmierci jednego z najwybitniejszych polskich artystów, przedstawiciela nurtu malarstwa historycznego. Twórcy ekspozycji akcentują m.in. zainteresowania Matejki postacią "Ostatniego rycerza chrześcijaństwa".

Wybitny malarz kilkakrotnie w swojej twórczości przedstawiał wydarzenia związane z wyprawą wiedeńską i postacią króla Jana III Sobieskiego.
– Wykonał szkice postaci, szkice kompozycyjne do obrazów, projekt pomnika króla, uwiecznił go także w dziele "Ubiory w Polsce" – mówi Marta Kłak-Ambrożkiewicz, kierownik Domu Jana Matejku – oddziału MNK i kuratorka wystawy.

Obraz Jan III Sobieski składa ślub w Częstochowie z 1859 wykazuje, zdaniem kuratorki, dbałość Matejki o detale już na wczesnym etapie jego twórczości. Uwagę widzów przyciągną akademickie wykończenia oraz pełne emocji sceny; budowane przez malarza z reżyserską maestrią.

Wystawie towarzyszy pokaz rekwizytów malarskich oraz szkiców kompozycyjnych pochodzących ze zbiorów MNK – Domu Jana Matejki.

Artysta rozpoczął pracę nad obrazem Janem III Sobieski składa ślub w Częstochowie na studiach w Monachium i ukończył go w 1859 roku w Krakowie. Na obrazie przedstawił wydarzenia z 25 lipca 1683 roku, gdy w drodze do Wiednia, król Jan III Sobieski wraz z rodziną zatrzymał się na Jasnej Górze. Od prowincjała o.o. paulinów otrzymał wtedy błogosławieństwo oraz szablę i ryngraf, a sam złożył przysięgę, że będzie bronił Rzeczpospolitej i całego chrześcijaństwa. 12 września połączone siły polskie i cesarstwa austriackiego pod dowództwem Jana III Sobieskiego, spiesząc z odsieczą Habsburgom, odniosły zwycięstwo nad tureckimi wojskami Kara Mustafy.

– Do tego wydarzenia nawiązuje wielkoformatowy obraz Jana Matejki "Jan III Sobieski pod Wiedniem w r. 1683", który został podarowany przez artystę jako dar narodu polskiego papieżowi Leonowi XIII w 1883 r. i jest odtąd eksponowany w Muzeach Watykańskich w Sali Sobieskiego. Dzieło rozpoczęte przez artystę w czerwcu 1881, ukończone w sierpniu 1883 roku podkreślało udział i rolę Polski w wydarzeniu historycznym istotnym dla całego chrześcijaństwa – opowiada Marta Kłak-Ambrożkiewicz. Papież nagrodził malarza za ten obraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Piusa IX.

Dzieło Jan III Sobieski składa ślub w Częstochowie wypożyczono z Muzeum Sztuki w Łodzi – Oddziału Pałac Herbsta.