Idź do treści strony
Dostępny dla niepełnosprawnych wzrokowo Przewijak Kawiarnia Dostępny dla niepełnosprawnych słuchowo facebook flickr googleplus instagram pinterest searchsearch twitterwifi Zakaz fotografowania youtube wheelchair Listgridheart LOGO kir Calendar Calendar Calendar Logo

Józef Czapski

Józef Czapski

Józef Czapski (ur. 3 kwietnia 1896 w Pradze, zm. 12 stycznia 1993 w Maisons-Laffitte) – pisarz, krytyk, żołnierz, współzałożyciel paryskiej "Kultury", malarz - jeden ze współzałożycieli (w latach 20. XX wieku) Komitetu Paryskiego, ugrupowania, którego twórczość przez pół wieku oddziaływała na sztukę polskich malarzy.

Był synem Jerzego Hutten-Czapskiego i Józefy Leopoldyny z domu Thun-Hohenstein oraz wnukiem Emeryka Hutten-Czapskiego, zasłużonego dla Muzeum Narodowego w Krakowie kolekcjonera numizmatów i darczyńcy.

Józef Czapski, lipiec 1962, autor nieznany.  Rękopis MNK 2417 nr 16Po maturze w 1915 roku rozpoczął studia prawnicze. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do wojska - dzięki koligacjom dostał się do carskiego Korpusu Paziów, a po rewolucji bolszewickiej wstąpił do I Pułku Ułanów Krechowieckich dowodzonego przez gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Z racji poglądów pacyfistycznych przerwał służbę wojskową i zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Wrócił do wojska z misją poszukiwania zaginionych w Rosji towarzyszy broni - "krechowiaków"- których bolszewicy rozstrzelali na granicy rosyjsko-fińskiej. Uczestniczył w wojnie polsko-radzieckiej w latach 1919–1920, służąc w pociągu pancernym "Śmiały" w I Pułku Ułanów Krechowieckich.

Po zwycięstwie nad bolszewikami przyjechał do Krakowa, gdzie doznał olśnienia polskością, poznawszy Pamiętnik i Legendę Młodej Polski Stanisława Brzozowskiego oraz dzieła C.K. Norwida. Wkrótce zapisał się do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, by studiować u Wojciecha Weissa i Józefa Pankiewicza. Wraz z kolegami (m.in. Janem Cybisem, Hanną Rudzką-Cybis, Zygmuntem Waliszewskim, Tadeuszem Piotrem Potworowskim, Arturem Nachtem-Samborskim, Marianem Szczyrbułą, Dorą Berlinerblau, Sewerynem Boraczokiem) założył Komitet Paryski (KP). W 1924 roku kapiści wyjechali do Paryża na studia malarskie. Czapski przebywał tam z przerwami do 1930 roku, studiując pod kierunkiem Józefa Pankiewicza. Po powrocie do kraju intensywnie malował, brał udział w wystawach i pisał na temat sztuki. W 1930 roku współtworzył Instytut Propagandy Sztuki.

W 1939 roku Józef Czapski został powołany do wojska, dostał się do niewoli sowieckiej i był więziony wraz z innymi żołnierzami i oficerami polskimi przez Armię Czerwoną w Starobielsku, Pawliszczew Borze i Griazowcu. Po układzie Sikorski–Majski (lipiec 1941) został zwolniony i wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR dowodzonych przez gen. Władysława Andersa. Dostał rozkaz odnalezienia na terenie Związku Radzieckiego polskich oficerów i żołnierzy, którzy więzieni w obozach w Starobielsku, Ostaszkowie, Kozielsku i zostali – jak Czapski przypuszczał – rozstrzelani wiosną 1940 roku. Po zerwaniu układu Sikorski–Majski z armią Andersa przeszedł przez Kazachstan, Persję i Irak na Bliski Wschód, gdzie jako oficer w randze majora był odpowiedzialny za Wydział Propagandy i Oświaty Armii Polskiej na Wschodzie.

Obrazy Józefa Czapskiego z kolekcji MNK

 

Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce Prywatności
Akceptuję