Fot. Mirosław Żak - Pracownia Fotograficzna MNK
Osobliwości językowe Stanisława Wyspiańskiego
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o wyjątkowości dzieł dramatycznych Stanisława Wyspiańskiego jest język, nasycony słowami dziwnymi, osobliwymi, wykraczającymi poza standardy języka literackiego. Są to zwłaszcza archaizmy i dialektyzmy, ale też neologizmy, jak również słownictwo potoczne, a z drugiej strony specjalistyczne.
W wystąpieniu omówione zostaną najważniejsze klasy słownictwa osobliwego pojawiające się w dziełach pisarza. Słuchacze dowiedzą się, skąd Wyspiański zaczerpnął tę egzotyczną leksykę, w których tekstach stosował ją częściej, a w których rzadziej, jakie pełni ona funkcje artystyczne. Przekonają się też, czy zakres użycia słów osobliwych zmieniał się u Wyspiańskiego na przestrzeni lat.
Dyskusja z udziałem dr. Jakuba Bobrowskiego, dr Malwiny Jabczugi-Gębalskiej, dr Małgorzaty Kosińskiej-Zagajewskiej i dr Magdaleny Niemczyk-Jacek.
Jakub Bobrowski – językoznawca, polonista, doktor nauk humanistycznych, absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obecnie zatrudniony jest na stanowisku adiunkta w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, gdzie uczestniczy w pracach nad elektronicznym Wielkim słownikiem języka polskiego. Jest autorem monografii Archaizmy leksykalne jako ewokanty dawności kulturowej i językowej w idiolekcie pisarskim Stanisława Wyspiańskiego (2015), współautorem Słownika osobliwości leksykalnych Stanisława Wyspiańskiego (2016). Opublikował również ok. 20 artykułów naukowych w czasopismach i tomach zbiorowych, a także fabularyzowaną Mitologię słowiańską (2017, z Mateuszem Wroną).
Magdalena Niemczyk-Jacek - ur. 1985, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, w 2009 roku ukończyła z wyróżnieniem studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w roku 2014 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych, w roku akademickim 2011-2012 prowadziła zajęcia dydaktyczne z przedmiotu kultura języka, w latach 2012-2016 była członkiem zespołu badawczego opracowującego projekt naukowy Słownictwo dyferencjalne w dramatach Stanisława Wyspiańskiego – studia leksykologiczno-leksykograficzne. Autorka książki Kategoria potoczności w tekście literackim (Kraków 2015) i współautorka Słownika osobliwości językowych Stanisława Wyspiańskiego (Kraków 2016), autorka artykułów dotyczących kolokwializacji języka i stylu artystycznego (m. in. Kokokwializmy w kazaniach dla dzieci, Kraków 2010, Styl jako narzędzie kreowania postaci w dramatach Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 2012, redaktor zbioru opowiadań Zbiór teksów współczesnych, znaczy krótkich, Kraków 2016, opublikowanych w ramach projektu Młoda Proza Krakowska). Autorka scenariuszy warsztatów językoznawczych i literackich, laureatka zespołowej Nagrody Miasta Krakowa 2017 w dziedzinie "nauka i technika" za wybitne osiągnięcia naukowe i udział w projekcie naukowym Słownictwo dyferencjalne Stanisława Wyspiańskiego.
Malwina Jabczuga-Gębalska - absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 2015 r. uzyskała stopień doktora z zakresu językoznawstwa. Jej zainteresowania badawcze związane są z językiem artystycznym, leksykologią, semantyką oraz historią literatury. Jest autorką monografii poświęconej neologizmom w dramatach Stanisława Wyspiańskiego.
Małgorzata Kosińska-Zagajewska – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, laureatka V edycji ogólnopolskiego Konkursu o Nagrodę im. Czesława Zgorzelskiego na najlepszą polonistyczną pracę magisterską, członek projektu „Słownictwo dyferencjalne w dramatach Stanisława Wyspiańskiego – studia leksykologiczno-leksykograficzne”. Jej zainteresowania naukowe obejmują badania leksykologiczne, stylistyczne i tekstologiczne. Jest autorką artykułów dotyczących problematyki językowego obrazu świata, perswazji i manipulacji w publicystyce, języka tekstów prasowych i popularnonaukowych.
Dyskusja towarzyszy wystawie Wyspiański.
Dyskusja z udziałem dr. Jakuba Bobrowskiego, dr Malwiny Jabczugi-Gębalskiej, dr Małgorzaty Kosińskiej-Zagajewskiej i dr Magdaleny Niemczyk-Jacek.
Jakub Bobrowski – językoznawca, polonista, doktor nauk humanistycznych, absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obecnie zatrudniony jest na stanowisku adiunkta w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, gdzie uczestniczy w pracach nad elektronicznym Wielkim słownikiem języka polskiego. Jest autorem monografii Archaizmy leksykalne jako ewokanty dawności kulturowej i językowej w idiolekcie pisarskim Stanisława Wyspiańskiego (2015), współautorem Słownika osobliwości leksykalnych Stanisława Wyspiańskiego (2016). Opublikował również ok. 20 artykułów naukowych w czasopismach i tomach zbiorowych, a także fabularyzowaną Mitologię słowiańską (2017, z Mateuszem Wroną).
Magdalena Niemczyk-Jacek - ur. 1985, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, w 2009 roku ukończyła z wyróżnieniem studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w roku 2014 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych, w roku akademickim 2011-2012 prowadziła zajęcia dydaktyczne z przedmiotu kultura języka, w latach 2012-2016 była członkiem zespołu badawczego opracowującego projekt naukowy Słownictwo dyferencjalne w dramatach Stanisława Wyspiańskiego – studia leksykologiczno-leksykograficzne. Autorka książki Kategoria potoczności w tekście literackim (Kraków 2015) i współautorka Słownika osobliwości językowych Stanisława Wyspiańskiego (Kraków 2016), autorka artykułów dotyczących kolokwializacji języka i stylu artystycznego (m. in. Kokokwializmy w kazaniach dla dzieci, Kraków 2010, Styl jako narzędzie kreowania postaci w dramatach Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 2012, redaktor zbioru opowiadań Zbiór teksów współczesnych, znaczy krótkich, Kraków 2016, opublikowanych w ramach projektu Młoda Proza Krakowska). Autorka scenariuszy warsztatów językoznawczych i literackich, laureatka zespołowej Nagrody Miasta Krakowa 2017 w dziedzinie "nauka i technika" za wybitne osiągnięcia naukowe i udział w projekcie naukowym Słownictwo dyferencjalne Stanisława Wyspiańskiego.
Malwina Jabczuga-Gębalska - absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 2015 r. uzyskała stopień doktora z zakresu językoznawstwa. Jej zainteresowania badawcze związane są z językiem artystycznym, leksykologią, semantyką oraz historią literatury. Jest autorką monografii poświęconej neologizmom w dramatach Stanisława Wyspiańskiego.
Małgorzata Kosińska-Zagajewska – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, laureatka V edycji ogólnopolskiego Konkursu o Nagrodę im. Czesława Zgorzelskiego na najlepszą polonistyczną pracę magisterską, członek projektu „Słownictwo dyferencjalne w dramatach Stanisława Wyspiańskiego – studia leksykologiczno-leksykograficzne”. Jej zainteresowania naukowe obejmują badania leksykologiczne, stylistyczne i tekstologiczne. Jest autorką artykułów dotyczących problematyki językowego obrazu świata, perswazji i manipulacji w publicystyce, języka tekstów prasowych i popularnonaukowych.
Dyskusja towarzyszy wystawie Wyspiański.