Kto w domenie publicznej od 2023 roku?
-
1 stycznia kolejnego roku dla wielu z nas jest dniem, w którym otwieramy się na nowe wyzwania, zaczynają wchodzić w życie postanowienia – niektóre z nich być może odłożymy, nie namawiamy też Was, żeby brać na siebie przesadnie dużo! Na szczęście niektóre noworoczne zmiany pojawiają się tak po prostu i możemy przyjmować je za pewnik. Jedną z nich jest wejście w obszar domeny publicznej twórczości nowych artystów i artystek. O zasadach przejścia do wolnych zasobów wyczerpujące informacje podaje Polska Wikipedia – ważnym kryterium jest data śmierci osoby, której dotyczy sprawa. To właśnie od dzisiaj możemy bez ograniczeń korzystać z dorobku kilkudziesięciu twórców i twórczyń, których dzieła są w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Dla Muzeum Narodowego w Krakowie oznacza to między innymi, że reprodukcje dzieł tych twórców mogą trafić do cyfrowych repozytoriów, z których korzystać mogą wszyscy zainteresowani pobraniem ich w dużej rozdzielczości. Takimi miejscami są platforma zbiory.mnk.pl oraz baza Wikimedia Commons.
Święto Domeny publicznej przypomina nam o możliwościach i inspiracjach, jakie daje współpraca Muzeum Narodowego w Krakowie ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska. Planujemy kolejny rok działań: akcje w internecie, edytony w muzeum, zwiedzanie wystaw z oprowadzaniem dla wikipedystów i wikipedystek i dużo więcej! Właśnie z Wikipedią chcemy przeprowadzić Was przez najświeższe wiadomości o nowych artystach i artystkach w domenie publicznej. Poznajmy ich!
Miło nam donieść, że od 1 stycznia 2023 wolno w dowolny sposób używać motywów z dzieł Władysława Strzemińskiego (1893-1952), awangardowego wizjonera, artysty i teoretyka sztuki, twórcy polskiego konstruktywizmu. Do domeny publicznej trafia dorobek Adama Półtawskiego (ur. 1881) – typografa, projektanta Antykwy Polskiej, kroju pisma popularnego od czasów II Rzeczypospolitej po dziś dzień. Dla samego kroju to niewiele zmienia – już od lat jest on dostępny i używany – moment przejścia twórczości do domeny publicznej to często też czas ciekawych odkryć.
Dlatego chcemy zwrócić Waszą uwagę na trzy malarki: Stefanię Daniel-Kossowskę, Michalinę Janoszankę i Krystynę Herling-Grudzińską. Stefania Daniel-Kossowska (ur. 1872) – malarka, portrecistka, autorka pejzaży z Krakowa i okolic. Żyła i tworzyła bardzo długo, już w 1902 roku, wraz z Bronisławą Pośmikową i Aflonsą Kaningowską projektowała “wnętrza w stylu moderne" do Salonu Krywulta w Warszawie. Michalina Janoszanka (ur. 1889) – uczennica i biografka Malczewskiego, przyjaciółka jego córki - w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje się kilka jej hipnotyzujących obrazów na szkle, szkicownik i projekty ubrań. Krystyna Herling-Grudzińska, z domu Stojanowska (ur. 1915) – pierwsza żona Gustawa, ukochana Władysława Broniewskiego. Zapamiętana jako muza pisarzy, malarka eksperymentująca z materią obrazów, przelewająca na płótno intensywne i zmysłowe emocje, być może te same, które doprowadziły przedwczesnej, samobójczej śmierci.
Malarzami, których twórczość przechodzi w tym roku do domeny publicznej są: Tadeusz Gadomski (ur. 1867), Soter August Jaxa-Małachowski (ur. 1867), Stefan Norblin (ur. 1892), Stanisław Paciorek (ur. 1889) i Andrzej Zygmunt Oleś (ur. 1886). Na Wasze odkrycie czeka też Leon Kosmulski (ur. 1904), grafik, twórca drzeworytów i miedziorytów, członek Grupy Dziewięciu Grafików. Muzeum Narodowe w Krakowie przechowuje w magazynach sporą kolekcję jego drukarskich matryc. Lub Tadeusz Breyer (ur. 1874), rzeźbiarz, medalier, związany ze Stowarzyszeniem Artystów Polskich „Rytm”, projektant numizmatów, w tym obiegowych monet II Rzeczypospolitej.
Wspomnijmy osoby, których działalność i osiągnięcia mają trochę inny charakter. Od pierwszego stycznia w domenie publicznej znajduje się dorobek Feliksa Kopery (ur. 1871), najdłużej czynnego dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie – Kopera sprawował tę funkcję w latach 1901-1950, prowadząc naszą instytucję przez dwie wojny światowe. W zbiorach MNK znajdują się również obiekty związane ze Stanisławem Mierczyńskim (etnografem muzycznym, skrzypkiem, kompozytorem, taternikiem i oficerem AK, ur. 1894) i Lechem Niemojewskim (architektem, teoretykiem sztuki, ur. 1894).
Serdecznie zapraszamy do poznawania twórczości artystów i artystek na platformie zbiory.mnk.pl -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
